Browsing by Subject "Sendika"

Now showing 1 - 13 of 13

Restricted
12 Eylül ve Çiçek Ailesi
(Bilkent University, 2020) Özden, İmge Doğa; Ertaş, Begüm; Baloğlu, İdil; Aktürk, Umut Eren; Kaptan, İrem
Bu çalışmanın konusu, Türkiye tarihinde birçok aile ve bireyi çeşitli hususlarda derinden etkilemiş olan 12 Eylül Askeri Darbesi ve darbenin, aslen Malatyalı Çiçek çifti ve üç çocukları üzerindeki etkileridir. Bir öğretmen ailesi olan Çiçek ailesinin bu dönemde kamu çalışanı olmaları, tayin olanakları ve politik yönelimleri ile paralel örgüt ve öğretmen sendikaları ile işbirliği içinde faaliyetleri nedeniyle ağır baskılar görmüşlerdir. Bu çalışmada, 12 Eylül Darbesi öncesinde Türkiye ve Çiçek ailesi, ülke genelindeki öğretmen sendikalarındaki siyasi ayrışmalar, sıkıyönetim hükümetinin darbe sonrası toplumsal ve ekonomik politikaları ve darbenin Çiçek ailesi üzerindeki etkileri incelenmektedir.
Restricted
1946-1950 dönemi Türkiye işçi hareketlerinde Hürbilek Gazetesi'nin rolü
(Bilkent University, 2020) Fenercioğlu, Lara; Kılınç, Fatma Özge; Yılmaz, Ahmet Ayberk; Say, Baykam
1945 yılı itibariyle çok partili hayata geçen ve sınıf esaslı örgütlenmelerin yolu açılan Türkiye'de, örgütsüz olarak çalışan işçilerin sendikalar altında toplanma çalışmaları başlamıştır. Çok partili hayata geçiş ile sendikaların kurulması aynı döneme denk geldiği için işçi örgütlenmeleri sosyalist partilerin etkisi altında kalarak sınıf temelli bir sendikacılık izlemiştir. Dönemin iktidar partisi olan CHP, iktidarını devam ettirebilmek amacıyla işçileri de hedefine alan çalışmalara başlamış, sendikal hareketleri kontrol altına almak adına İstanbul İşçi Sendikaları Birliğini (İİSB) kurmuştur. Partinin bu alanda yaptığı çalışmalardan biri, III. Bürosunda çalışan Rebii Barkın ve Sabahattin Selek yönetiminde yayımlanmaya başlanan Hürbilek gazetesi olmuştur. "İşçi, esnaf ve küçük sanatkârın sesi" sloganı ile yayınlanan bu gazete ile işçi ve esnafların sempatisini kazanmak hedeflenmiştir.
Restricted
1960 sonrası Türk Sendikacılığı ve Koop-İş
(Bilkent University, 2021) İsmail, Aytekin; Padak, Elif Yaren; Alemdar, Ertuğ Kayra; Tümbek, Fatıma Vuslat; İpek, Zeynep İrem
1960-1980 tarihleri arası Türkiye’de sendikacılık hareketinin hukuki açıdan birçok kazanımlar elde etmesi ile sendikalar toplumsal ve politik öneme sahip olmuştur. Böylelikle sendikacılık yaygınlaşmış, hem kamu alanında çalışanlar hem de işçiler bir araya gelerek örgütlenmişlerdir. KOOP-İş Sendikası, Tarım Kredi Kooperatifleri çalışanları tarafından bu aralıkta kurulmuştur. 1980 ve sonrasında tüm sendikaların işleyişini aksatan politik baskılar, çalışanları toplu sözleşme ve grev hakları için mücadele etmeye zorlamıştır. Kamu çalışanlarına bu zaman diliminde uygulanan bazı kısıtlamalar, sendikacılık faaliyetlerine alternatif olarak dernekleşmeyi de etkin kılmıştır. Buna ek olarak, yapılan protestolar ve karşı çıkışların etkisi yasa değişikliğine kadar ulaşmıştır. Aynı tarihlerde esas alınan yeni ekonomik düzen, çalışanların ücret yetersizliği ve zamlara karşı tepkilerini yaygınlaştırmış, bu protestoların ekonomik nedenlerini oluşturmuştur.
Restricted
1960-1980 yıllarında sinema sektöründeki sendikalaşma süreci
(Bilkent University, 2023) Güder, Orhun; Öztürk, Bera Nesibe; Tomrukçu, Emir; Gül, Artun Berke
Türkiye’de 1961 Anayasası ile sendikacılıkta yeni bir dönem başlamış ve birçok yeni sendika kurulmuştur. Çoğu sektörde olduğu gibi sinemacılık sektörü de getirilen bu özgürlükten yararlanmış ve kendi içinde sendikalaşma çalışmalarına başlamıştır. 1960’lı yıllarda siyasi sebeplerin yanında işverenlerin işçilere karşı tutumları çalışanları sendikacılığa itmiştir. 1960’larda başlayan bu sendikacılık faaliyetleri 1970’lerde yeni sendikalar ve Ankara Yürüyüşü gibi olaylar ile doruk noktasına ulaşmıştır. Sinema sektöründeki bu sendikalar 1980 darbesinden sonra aktifliklerini yitirmişlerdir.
Restricted
1969 Öğretmen Boykotu ve boykotun sosyal ve toplumsal etkileri
(Bilkent University, 2019) Ardıç, Alp Berke; Aşkın, Barış; Öçalan, Burak; Sarpkaya, Fatih Berkay; Özsoy, Işık
1965’te kurulan Türkiye Öğretmenler Sendikası (TÖS) ve Türkiye İlkokul Öğretmenleri Sendikası (İLKSEN)’in 1968’de düzenlediği Eğitim Şûrası ve 1969 Eğitim Yürüyüşü’nün devamı niteliğinde, 15 Aralık 1969 tarihinde “Büyük” Öğretmen Boykotu düzenlenmiştir. Dört gün boyunca devam eden bu boykota, Türkiye’nin birçok şehrinden yaklaşık 109.000 öğretmen katılmıştır. Bu boykotla birlikte öğretmenler kendi taleplerini hükümete duyurmuşlardır; ancak bu talepler yerine getirilmemiştir.
Restricted
1987 Migros Grevi
(Bilkent University, 2022) Özgen, Deniz Özgün; Güneş, Mehmet Emre; Akkaya, Nartan Psefit; Yönet, Nurseza; Uysal, Yavuz Selim
Bu makale, 1987 Migros Grevi’ni incelemektedir. Bu grev, Türkiye’de zincir market işçileri tarafından düzenlenen ilk grev olmakla beraber 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra düzenlenmiş olan ilk grevlerden bir tanesidir. Makalede ilk olarak grevin işveren tarafı Migros ve grevci tarafı TEZ-KOOP-İŞ sendikası hakkında bilgi verilmiştir. Sonrasında grev öncesinde ülkenin çalışan kesiminin durumu, işçi/işveren ilişkileri ve hükümetin sendikacılığa tutumu incelenmiştir. Grev esnasında yaşananlar, yazılı ve sözlü kaynaklar aracılığıyla derlenmiş; greve çıkan işçi, sendika, hükumet ve işveren arasında yaşanan çatışmalar, ve sendikanın kendi içindeki çatışmalar anlatılmıştır. Makale sonunda ise grevin sonucu ve grev sonrası sendika içinde yaşanan değişikliklere yer verilmiştir.
Restricted
Bir grevin anatomisi: Tanıkların ışığında 15-16 Haziran olayları
(Bilkent University, 2022) Bilgin, Esra; Polat, Emre Anıl; Dolaşık, Eren; Yarımca, Gülşah; Gönç, Gökberk; Özgenç, Bora
15-16 Haziran 1970 Olayları merkez olarak İstanbul’da gerçekleşen, Türkiye Cumhuriyeti’nin o zamana kadar tanık olduğu en büyük işçi hareketlerinden biridir. Sebepleri ekonomik, siyasi ve sosyal olmakla birlikte sonuçları itibariyle işçi sınıfının haklarının ve güçlerinin farkına vardığı bir süreçtir. Türkiye tarihinin ilk askeri darbesiyle başlayan 1960’lı yıllar sosyal olarak sendika-işçi ve patron çatışmalarının başladığı, ekonomik sorunların yaşandığı istikrarsız bir dönemdir. 274 sayılı Sendikalar Kanunu ve 275 sayılı Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu üzerinde yapılmak istenen değişikliklerin gündeme gelmesi ise işçiler ve sendikalar için kabul edilemez görülmüş ve olayların fitilini ateşlemiştir. O dönem bir fabrikada memur olan Vahit Tulis ve bir başka fabrikada işçi olan Yunus Uysal olaylara katılıp aktif roller oynamışlardır. Tulis ve Uysal’ın hayatlarını ve olaylar çerçevesinde yaşadıklarını araştırmak, 15-16 Haziran Olayları’nı kavrama ve işçi sınıfı açısından önemini anlama yolunda çalışmaya büyük bir fayda sağlamıştır.
Restricted
Bir kooperatif yapılanması geçmişten günümüze İşçi Blokları (100. Yıl Mahallesi)
(Bilkent University, 2021) Erdoğan, Alperen; Budak, Cankut; Tekik, Kerem; Kaplan, Kutay; Yıldırım, Muhammed Serkan
Dünyada sanayi devrimini takip eden gelişmeler sonucu tarım sektöründe ihtiyaç duyulan iş gücünün azalmasıyla başlayıp günümüze kadar devam eden şehirleşme hareketleri Türkiye'de 1950 yılından itibaren yoğun bir biçimde görülmeye başlamıştır ve kentleşme hareketlerinden en çok etkilenen şehirlerden biri de başkent Ankara olmuştur. Temeli 1973 yılında S.S. Ankara İşçi Sendikaları Konfederasyonu Mensupları Kooperatifi tarafından atılan 100. Yıl Mahallesi İşçi Konutları, Ankara'daki kentleşme olgusuna dair nitelikli bir örnek teşkil etmektedir.
Restricted
Eski DİSK Genel Başkanı ve 24. Dönem Milletvekili Süleyman Çelebi’nin hayatı
(Bilkent University, 2022) Kurt, Deniz; Turmuş, Yiğit Hazar; Pektaş, Elif; Şahin, Adnan; Vural, Işıl
Sendikalar, çalışanların hakkını ve emeğini maddi ve manevi anlamda göz etmek amacıyla kurulan bağımsız kuruluşlardır. Bu anlamda bakıldığında varlıkları yadsınamaz ölçüde önemlidir. 1967 senesinde kurulan Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK), ülkemizdeki kayda değer işçi sendikalarından biridir. Bu araştırmada, sendikacılığın ne olduğuna ve önemine bir yanıt bulabilmek amacıyla bir dönem DİSK genel başkanlığı yapmış Süleyman Çelebi’nin biyografisi incelenmiştir. Başta sendikacılık hayatı olmak üzere, çocukluğu, görev aldığı sendikal oluşumlar, 12 Eylül 1980 dönemi yaşadıkları ve milletvekilli dönemi yaptığımız röportajdan ve çeşitli kaynaklardan yararlanılarak detaylı bir biçimde anlatılmıştır. Dönemin siyasetinin sendikacılık üzerindekini etkisini ve 12 Eylül Darbesi gibi toplumu derinden etkileyen siyasi olayları farklı bir bakış açısından anlayabilmek için Süleyman Çelebi’nin anlattıklarına kulak vermek önem taşımaktadır.
Restricted
Önce işçi: MKE işçi mağduriyetleri
(Bilkent University, 2023) Durmuş, Alper; Kılıç, Anastasya Duygu; Gürocak, Görkem; Yiğit, Ömer Faruk; Gürbüz, Rabia Sıla
Türkiye’nin ilk yıllarından itibaren özellikle savunma teknolojileri başta olmak üzere birden fazla alanda faaliyet göstermiş olan Makine Kimya Endüstrisi sanayi odaklı bir kuruluş olmasının yanı sıra tarihi boyunca yüksek işçi hacmine sahip olmuştur. Faaliyetleri sırasında kurumun misyonu gereği insan hayatı için tehlike arz eden materyaller ile çalışmak mecburiyetinde olan MKE işçileri ise kurumun yaşamı boyunca gerek iş ve işçi güvenliği hususunda gerekse de işçi hakları konusunda çeşitli sıkıntılar çekmiştir. Bu yazı ise MKE işçilerinin hayatında kurumun ilk yıllarından bu yana, iş hayatlarının sonucu olarak gerçekleşen olaylara odaklanmaktadır.
Restricted
Türk Edebiyatında 12 Eylül ve Latife Tekin
(Bilkent University, 2021) Ünlü, Emre; Gelmez, Arif Emre; Gülden, Zeynep Deniz
12 Eylül Darbesi Türkiye Cumhuriyeti tarihinde önemli bir yer alan; halkın sosyoekonomik yaşantısında çalkantılara sebep olmuş, etkileri Türk Edebiyatı’na da yansıyan önemli bir olaydır. 1960-1980 yılları arasında 3 askeri darbeye şahitlik eden Türk halkının yaşadıklarına edebiyatçılar eserlerinde yer vermişlerdir. Latife Tekin, 12 Eylül Darbesi öncesi ve sonrasında işçi sınıfının, bireylerin, örgütlerin yaşadıklarına ağırlıklı olmak üzere “Gece Dersleri” ve “Berci Kristin Çöp Masalları” romanlarında yer verdi. Edebiyat ve tarihin birbiri ile olan bağlantısı, edebi eserler üzerinden tarihi olaylara ışık tutulmasına vesile olsa da aynı zamanda sıkı rejimler altında yazarların objektif olarak ideolojilerini, yaşanan olayların gerçek yüzünü tüm gerçekliği ile okuyucuya aktaramadıkları gözlenmiştir.
Restricted
Türkiye metal sanayicileri sendikasi tarihi ve önemli olaylar
(Bilkent University, 2021) Arun, Umur Efe; Korkmazhan, Efe; Oral, Deniz; Eray, Ata Mithatcan; Sandıkçı, Bilgehan
Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası Türkiye’de sendikalaşmanın yasallaşmasının ardından ilk kurulan ve 1959’dan beri önemini koruyan işveren sendikalarından biridir. Kurulduğu günden beri sahip olduğu etkinlik seviyesi ve öngörülen ihtiyaçlar doğrultusunda dönemsel olarak çeşitli hedefleri olmuştur. Sadece bünyesindeki şirketleri değil aynı zamanda işçi haklarını da gözetmesi ilkesi MESS’i birçok işveren sendikasından farklı kılmıştır. Dönemsel olarak çeşitli grev ve benzeri işçi hareketlerinin çözümlenmesinde etkin roller oynayarak metal sanayisindeki iş hayatını belirleyici olmuştur. Amaçlarını gerçekleştirebilmek adına başka sendikalarla ve hem ulusal hem de uluslararası sendikal kuruluşlarla ilişkilerini geliştirmeye çalışmıştır. Sendikal görevlerini yerine getiren MESS, ayrıca bünyesindeki şirketlere ve çalışanlarına eğitimler sunarak yeni nesil sendikacılık düşüncesini uyarlamaya çalışmaktadır. Bu araştırmada MESS’in dönemsel olarak gerçekleştirmeye çalıştığı amaçlar ve bu doğrultuda yaptıkları çalışmalar, siyasi olaylarla etkileşimleri, çözümlenmeye çalışılan önemli grevler ve çeşitli kurumlarla ilişkileri incelenmiştir.
Restricted
YAPI-YOL SEN’in 1992-2000 yılları arasındaki faaliyetleri
(Bilkent University, 2021) Kaya, Abdullah; Faydalı, Defne Şiir; Ateş, Deren; Özgülen, Ege; Aydemir, Metehan
Makalede, Türkiye’de memur sendikacılığının gelişim sürecine değinilerek yol, yapı, altyapı, tapu ve kadastro alanlarında hizmet veren devlet memurlarının çalışma şartlarını iyileştirme, hukuki haklarını savunma ve bu kişilerin sosyal ortamda örgütlenmesini sağlama amaçlarıyla 9 Haziran 1992 tarihinde kurulan YAPI-YOL SEN ele alınacaktır. YAPI-YOL SEN’in kuruluş ve örgütlenme süreçleri ile sendikanın kuruluşundan günümüze kadar gerçekleştirdiği faaliyetleri, bu faaliyetlerin amaçları ve bu amaçlara ne ölçüde ulaşılabildiği konularının üzerinde durulacaktır. Ayrıca, günümüzde memur sendikacılığının ve spesifik olarak YAPI-YOL SEN’in hedefleri ve faaliyetleri açısından nasıl bir konumda bulunduğu incelenecektir.