Browsing by Subject "Bilim"

Now showing 1 - 12 of 12

Restricted
Batı’yı Batı ile aşmak isteyen Fizikçi: Asım Orhan Barut’un biyografisi
(Bilkent University, 2020) Arslan, Ali; Erdem, Ege; Deveci, Fatih Efe; Doğukaya, Beliz; Dilsiz, Can
Asım Orhan Barut (1926-1994), Malatyalı bir Türk Fizikçidir. Üniversite yıllarından itibaren yurt dışında çalışmaya başlayan Barut, 1970’ler ve özellikle 1980’lerde Türkiye’de de çalışmaya başlamıştır. Kuramsal fiziğin temel problemleri, matematiksel fizik ve parçacık fiziği hakkında yaptığı çalışmaları literatürdeki önemli eksikleri doldurmuş, Batılı üniversitelerde okutulmuştur. Barut için gelişmekte olan ülkeler ancak - gelişmiş Batılı ülkeler ile iletişim halinde olmak şartıyla- bilimsel gelişmeler yapabilirse kalkınabilir ve tam bağımsız olabilirlerdi. Bu makalede Barut’un çalışmalarının ve bilim hakkındaki görüşlerinin tarihsel koşullardan etkilendiği anlatılmış, Barut’un kültürel bağımsızlığını kaybetmediği savunulmuş, her noktada Barut’un istekleri ve kararlarından da bahsedilerek determinist bir yaklaşımdan uzak durulmuştur.
Restricted
Bilim ve kadın: Aytaç Yaşlı
(Bilkent University, 2020) Altuğ, Fatma; Eroğlu, Setenay Serağ; Konur, Ömer Özgür; Kumaş, İpek Bengisu; Özbaş, Cumhur
Bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti tarihinde kadının eğitim ve bilimdeki yeri incelendi. Araştırma çeşitli zaman dilimlerine ayrıldı, her birinde kadının hak ve özgürlük durumu işlendi. Türkiye'deki ilk kadın bilim insanlarından Aytaç Yaşlı'nın hayatı ele alındı, okuduğu okullar ve eğitim aldığı akademisyenler, kendi sosyal çevresi ile incelenerek erken Türkiye tarihine kadın gözünden ışık tutulup; kadınların 1940-1980 yılları arasında Türk bilimindeki yeri araştırıldı.
Restricted
Bilkent'te dünyaca ünlü genetikçi: Tayfun Özçelik
(Bilkent University, 2020) Alıcıoğlu, Ahmet Cemal; Cansız, Canberk; Okumuş, Kübra; Korkmaz, Onat; Yapar, Mehmet
Genetik biliminde, 19. yüzyıldan günümüze kadar birçok deha kendini göstermiştir. Dünyada genetik üzerine çalışmalarda bulunmuş bilim adamlarından Tayfun Özçelik, bu dehalardan biridir. Bu araştırmada Tayfun Özçelik'in yayınladığı makalelerden, hakkında çıkan gazete haberlerinden, kendisi ve doktora sonrası asistanı ile yapılan ropörtajlardan elde edilen bilgilerden yararlanılarak özel hayatı, akademik hayatı ve başarıları anlatılmıştır. Tayfun Özçelik'in, öğrencilik döneminde ve mezuniyetinden sonra yaptığı araştırmalar sonucu bulduğu birçok bilimsel bilgi, ünlü bilim insanlarının araştırmalarına ışık tutmuştur. Tayfun Özçelik, Türkiye'deki genetik alanındaki çalışmalar için de örnek bir kişilik teşkil etmektedir. 1995 yılından beri Bilkent Üniversitesi'de Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü'nde öğretim üyesi olarak çalışmakta olan Tayfun Özçelik aynı zamanda Bilkent Üniversitesi Fen Fakültesi dekanlığı görevini üstlenmektedir.
Restricted
çağdaş Türk eğitim sisteminin öncülerinden bir deha: İlk doktoralı Türk matematikçi "Kerim Erim"
(Bilkent University, 2018) Dalkıran, Muhammed Naci; Gökçe, Ayşegül; Arslantekin, Oğulcan; Kayar, Ömer Faruk; Cebe, Zeynep İşık
Bu araştırmanın konusu üniversite reformunun gerçekleşmesinde ve yükseköğretim kurumlarında araştırmaya dayalı eğitim anlayışının benimsenmesinde büyük katkıları olan ilk doktoralı Türk matematikçi Kerim Erim’dir. Bu araştırmada Kerim Erim ile ilgili belgelerden ve yayınlardan; torunu Gülsin Onay, kızı Gülen Erim, damadı Joachim Reusch ve bilim tarihçisi Osman Bahadır’dan edinilen bilgilerden yararlanılarak Kerim Erim’in özel hayatı ve akademik hayatı anlatılmıştır. Kerim Erim Türkiye’de araştırmaya ve modern eğitim gereksinimini karşılamaya yönelik bir eğitim anlayışının benimsenmesinde önemli rol oynamıştır. Bu yüzden Kerim Erim’i anlamak ve bilmek, Türkiye’deki akademinin gelişimini gözlemleyebilmek ve Kerim Erim’i bir öncü olarak rol model alabilmek açısından önem taşımaktadır. Kerim Erim’in ilk doktoralı Türk matematikçi olması, Türkiye’deki araştırma ekolünün oturmasındaki katkıları, üniversite reformuna etkileri ve Einstein ile görüşmeleri; Erim’in Türk bilimi açısından önemini anlamamızı sağlayan bazı örneklerdir.
Restricted
Cumhuriyet Gazetesi Bilim Teknik Dergisinin (CBT) 1987-2000 yılları arasındaki yayın hayatı
(Bilkent University, 2020) Çatal, Berkay; Erlat, Defne; Saraçoğlu, Ataberk; Özdemir, Göktuğ; Trabzonlu, Alper Yılmaz
Türkiye’nin önde gelen bilim dergilerinden biri olan Cumhuriyet Bilim Teknik dergisi 1987 yılında yayın hayatına başlamıştır. Yayın hayatına başladığı günden son yayınlandığı güne kadar toplam 1501 sayı yayınlamıştır. Dergi, bilim ve teknoloji alanında dünyada ve ülkemizde yaşanan gelişmeleri oldukça yakından takip edip okurlarıyla paylaşmış ve kendi okur kitlesini öncelikli olarak bilim, teknoloji, sağlık gibi önemli alanlarda bilinçlendirmede önemli rol oynamıştır. Öte yandan, ulusal ve evrensel anlamda çalışmalarda öncülük etmiş birçok önemli kişiyi okurlarına tanıtmıştır. Ayrıca, okurlarına sadece teorik bilgiler sunmaktan ziyade özellikle sağlık alanında günlük yaşamda kullanılabilecek çok sayıda pratik bilgiye de yer vermiş ve okur kitlesini bilinçlendirmeye çalışmıştır. Yayın hayatına 2015 yılında son verilen dergi Türkiye tarihindeki bilim dergileri arasında önemli bir yere sahiptir.
Restricted
Mustafa İnan’in akademi ve bilim dünyasina katkıları
(Bilkent University, 2023) Tekin, Asu Yıldız; Üzümcü, Aziz; Can, Elif Ece; Asna, Helin; Acar, Özge
Bu çalışma, bir bilim insanı, mühendis ve eğitimci olarak Türkiye bilim camiasının öncü isimlerinden olan Mustafa İnan’ın akademik yaşamına, İsviçre’deki doktorasını tamamlamasının ardından üniversitelere getirdiği yeniliklere ve bilim ile teknolojiye katkılarına odaklanmaktadır. Özverili ve kapsamlı çalışmalarıyla gelecek neslin bilim insanlarına ilham olan İnan’ın Türkiye akademisine kazandırdığı ekol, bilgi birikimi ve vizyonun kurucularından olduğu TÜBİTAK ve üniversitelerde devam eden etkisi oğlu Hüseyin İnan ile yapılan röportaj ışığında çalışmamızda incelenmektedir.
Restricted
Prof. Dr. Ali Demirsoy’un çalışmaları ve Türkiye’de biyolojinin gelişimine katkıları
(Bilkent University, 2020) Kılınç, Ece; Kumdakçı, Bilge Zehra; Türkçapar, Mehmet Berk; Ekin, Yiğit; Eren, Arda
Prof. Dr. Ali Demirsoy özellikle evrim alanında Türkiye’de aktif araştırmalarını sürdüren ve geniş kitlelere hitap edebilen sayılı isimlerden biridir. Bu araştırma yazısında Ali Demirsoy’un proje makalelerinden, katıldığı söyleşilerden, röportajlardan, kitaplardan, mesleğiyle ilgili yayınlardan, dokümanlardan ve eski öğrencilerinden alınan bilgilerden yola çıkılarak hayatı ve Türk bilim dünyasına katkıları anlatılmıştır. İlk olarak Prof. Dr. Ali Demirsoy’un hayatına dair bir araştırma yapılmış, daha sonra araştırmanın odak noktası genişletilerek kendisinin biyoloji bilimine katkılarından, ana akım medya tarafından sıkça gündeme getirilen evrim ve özellikle Türkiye’de evrimin gelişmemesi üzerine fikirlerinden, son olarak da Türkiye’nin bilimsel araştırmalardaki yetersizliği ve güncel problemleri üzerine görüşlerine değinilmiştir.
Restricted
The impact of TÜBİTAK on Turkish society since its establishment in 1963
(Bilkent University, 2025) Boitsov, Iaroslav; Muradov, Islam; Belardo, Michael James; Mammadli, Saljug
Since its establishment in 1963, TÜBİTAK, known as The Scientific and Technological Research Council of Türkiye, has played a significant role in shaping Turkish society through scientific research centers, innovations, and technological developments. The organization played a key role in the development of research infrastructure, support of ST (Science and Technology), and the formation of scientific culture. Moreover, TÜBİTAK made a crucial contribution in strategic sectors, such as energy, healthcare, and military defense, and even actively promoted Science, Technology, Engineering and Mathematics (STEM) education and the popularization of science among a widespread community.
Restricted
Tübitak Ulusal Gözlemevi’nin kuruluşu ve Türkiye'de uyandırdığı etkiler
(Bilkent University, 2020) Cırdı, İbrahim Erkam; Şahin, Yunus Yiğit; Pekşen, Emirhan; Vural, Hazal
İnsanlık tarihi incelendiği zaman insanların çevresini gözlemleyip doğa koşullarına uyum sağlamak için astronomiyi geliştirdikleri görülür. Astronomi de pozitif bilimlerin gelişimini tetiklemiştir. Dünyanın çevresindeki birçok yerde astronomik gözlemler yapılmış ve bu gözlemleri kolaylaştıracak teknolojik gelişmeler yaşanmıştır. Türkiye’de de astronomi zamanla ilerlemiştir ve bu ilerleme 1997 yılında TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi’nin açılması ile zirve noktasına ulaşmıştır. 1968’de mevcut gözlemevlerinin yetersizliği üzerine astronomlar bir ulusal gözlemevi açılması adına çalışmalara başlamıştır. Yer seçimi, ekipmanların seçilen gözlem noktalarına ulaştırılması, teleskop temin etmek gibi konular üzerinde uzun yıllar boyunca verilen uğraşlar sonucunda 1997 yılında TÜBİTAK Ulusal Gözlemevi kullanıma açılmıştır. TUG açıldığı tarihten bu yana teknolojik gelişmelere uyum sağlayarak uluslararası standartlara sahip bir gözlemevi olma statüsünü korumuştur.
Restricted
Türkiye'de öğretmen mücadelesi ve Eğitim-Sen
(Bilkent University, 2020) Eroğlu, Erdem Ege; Dehmen, Ali Tolga; Harputoğlu, Cem; Eser, Eren
Sendikalar, çeşitli alanlarda çalışan emekçilerin sosyal ve ekonomik çıkarlarını korumak için işçiler tarafından kurulmuştur. İşçi sınıfının sorunlarını çözmeyi hedefleyen sendikalar, devlet, siyasi parti ve iktidar örgütlenmelerinden bağımsız olarak örgütlenmişlerdir. Dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi ülkemizde de kurulan sendikalar 12 Eylül 1980 Askeri Darbesi ile kapatılmıştır. Buna karşı eğitim çalışanları örgütlenme mücadelelerini ısrarla sürdürmüşler yasal boşluklardan ve uluslararası sözleşmelerden yararlanarak sendikalarını kurmuşlardır. Eğitim emekçilerinin örgütlenme mücadelesinde Eğitim-Sen ve öncülleri başı çekmiş ve birçok sorunla karşılaşmıştır. Kararlı mücadelelerinin sonucunda eğitim emekçileri sendikalarını kurmuşlar ve demokratik, toplumsal ve ekonomik sorunların çözümünde örgütlü olarak mücadelelerine kaldıkları yerden devam etmişlerdir. Ayrıca, Eğitim-Sen kadın haklarına ve kadınların eğitim ve bilim meslek kollarındaki haklarını aramalarında da büyük mücadeleler vermiştir.
Restricted
Türkiye'nin ilk bilim merkezi: Feza Gürsey Bilim Merkezi
(Bilkent University, 2023) Okay, Duru; Çınar, Gizem; Ergün, Yağmur Ece; Gençmazlumoğlu, Perihan
Bilim merkezleri, toplumun her kesiminden insanı bilimle buluşturmayı amaçlayan kurumlardır. Bilim merkezlerinde pek çok sergi ve deney düzeneği, gelen ziyaretçilere bu amaç doğrultusunda hizmet vermektedir. Feza Gürsey Bilim Merkezi (FGBM), Türkiye’de kurulmuş olan ilk bilim merkezidir. Merkez, 23 Nisan 1993 tarihinde Ankara Büyükşehir Belediyesi (ABB) tarafından kurulmuştur. Merkezin kuruluşundaki en etkili isim, zamanın Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı olan Murat Karayalçın’dır. Merkezin kurulma fikri ilk kez Murat Karayalçın’ın Kanada’ya olan bir iş seyahati sonrasında gündeme gelmiştir. Kanada’da bulunan Ontario Bilim Merkezi (OCS), merkezin kuruluşunun ilham kaynağı olmuştur. Ontario Bilim Merkezi, aynı zamanda Feza Gürsey Bilim Merkezine ilk deney setlerini de sağlamıştır. Bu 48 deney seti günümüzde de ziyaretçilere açıktır. Yıllar içerisinde bilim merkezi Türkiye’de interaktif eğitimin öncülerinden olmuştur. Merkez, toplumun her kesiminden ziyaretçiye uygun olacak şekilde dizayn edilmiştir. Feza Gürsey Bilim Merkezi, Türkiye’de diğer bilim merkezlerinin de kurulmasına yardım etmiş ve etmeye devam etmektedir. Merkez, günümüzde de Ankara’nın Altındağ ilçesinde bulunan Altınpark bünyesinde faaliyet göstermektedir.
Restricted
Türkiye’nin ilk kalp nakil operasyonu: Gülbün Pürsünlerli
(Bilkent University, 2020) Güllüoğlu, Selin; Yıldırım, Eylül Zeynep; Demiryürek, Yasemin; İkinci, Alpar Tuna; Balcılar, Güzide
Gülbün Pürsünerli, kardiyoloji alanında önemli çalışmalar yapmış, Ankara Numune ve Araştırma Hastanesi’nde kardiyoloji servisinin açılmasına öncülük etmiştir. Başarılı bir akademik hayattan sonra, yazdığı makaleler ve kurduğu ticari şirketle iş hayatına atılmış aynı zamanda kardiyologluk yapmaya devam etmiştir. Türkiye’deki ilk kalp naklini gerçekleştirilmesine öncülük etmesi ile Türk bilim dünyasında büyük ün kazanmış, pek çok bilim insanına örnek olmuştur.