Metinlerarası ilişkilerde sözlü yapıtların ve sanatçıların konumu üzerine

Abstract

Oldukça geniş bir alana yayılmış olan “metinlerarasılık” konusu, bu çalışmada, edebiyat yapıtlarının “metinlerarası ilişkiler” kurmalarını, edebiyat eleştirmenlerinin nasıl ele aldığı ve metinlerarasılık yaklaşımlarında sözlü edebiyat yapıtlarının nasıl bir konuma sahip olabileceği ile sınırlandırılacaktır. Bu tartışmaya giriş yapabilmek için öncelikle eleştirmenlerin “metin” kavramına ilişkin görüşleri ele alınacak, çalışma yazılı edebiyat metinleri merkezinde tartışılan metinlerarası ilişkilerin, sözlü edebiyat ürünlerinde nasıl aranabileceğine yönelecektir. Sözlü edebiyat yapıtlarının “metinlerarası ilişkiler” tartışmasında nasıl bir konuma sahip oldukları, metinlerarasılık kavramlarından özellikle “palempsest” ve “yeniden yazma” ile “gelenek” kavramı aracılığıyla irdelenecektir. Yazılı ve sözlü edebiyat metinlerinin kendi aralarında ya da birbirleriyle nasıl metinlerarası ilişki kurduğu konusu edebiyatçılar ve sözlü sanatçıların yapıtlarını oluşturma süreçlerine ilişkin görüşler merkeze alınarak incelenecektir. In this article, the notion of “intertextuality” which has extended to a wide scope is limited with how literary critics approach the “intertextual relations” among literary works and considering these approaches whether it is possible to discuss the intertextual relations in oral literature. To make an introduction to this discussion, the approaches of some critics to the concept of “text” will be presented, and then the study will focus on the ways of intertextual relations among written literary texts to examine the similar relations among oral literary texts. In this respect, the oral literary texts will be analyzed through the concepts of “palimpsest”, “rewriting”, and “tradition”. In addition to this, the views on how the writers and oral composers produce their texts will be taken in to consideration to understand the intertextual relations between an oral and a written text and also between two oral texts.