Browsing by Subject "Tekel"

Now showing 1 - 3 of 3

Restricted
Akhisar ve çevresinde tütüncülükten zeytinciliğe geçişin tarihi
(Bilkent University, 2021) Gülümser, Mustafa Cem; Karakaplan, Bora; Dişli, Burak Berke; Erkan, Deniz; Yalçın, Alperen Utku
Tütün, 20. yüzyılda Türkiye’nin önemli ihraç ürünlerinden biridir. Bu zaman diliminde tütüncülüğün merkezi olarak varsayılan Akhisar’da tütün tarımının hikâyesi Türkiye Yunanistan nüfus mübadelesi ile başlamakta ve 20. yüzyılın sonlarında gelen tekel yasaları ile sona ermektedir. Bu araştırmada tütüncülüğün Akhisar ve çevresinde yaygınlaşması, daha sonra da azalarak yerini zeytinciliğe bırakması işlenmiştir. Tütüncülüğün Akhisar’da izlediği eğilim araştırılırken Selanik’ten Akhisar’a göç etmiş ve ailesiyle burada tütüncülükle uğraşmış Mustafa Gülümser ile röportaj yapılmıştır. Bu röportaj ve yardımcı kaynaklar sayesinde Akhisar’da tütüncülüğün öyküsü bu araştırmada ortaya konulmuştur.
Restricted
Tekirdağ’ın taşınan hazinesi: Tekirdağ şarap ve rakı fabrikasi
(Bilkent University, 2021) Temel, Cerensu; Yavuz, Hüseyin; Öztürk, Kutlucan; Akkaya, Merve Dinemis; Bilir, Ömer
Kurtuluş Savaşı’nın ardından ülkenin kalkınması için birçok yerde fabrikalar kurulmaya başlar. Fransa’dan getirilen şarap uzmanın raporu sonucunda Trakya bölgesinde yetiştirilen üzümlerin değerlendirilmesi amacıyla Tekirdağ Şarap ve Rakı Fabrikası kurulur. Faaliyetlerine şarap üretimi ile başlayan fabrika, daha sonrasında konyak ve rakı üretim tesislerinin kurulmasıyla üretim alanını genişletir. Dönemin fabrika müdürü Avni Mutlu ve arkadaşlarının yaş üzümden özel formülle ürettiği rakı fabrikanın en büyük başarılarından biri olur. Bu rakı Tekirdağ Rakısı adı altında markalaştırılarak piyasaya sunulur. 2004 yılında Tekel’in özelleştirilmesi sonucu satılan Tekirdağ Şarap ve Rakı Fabrikası, daha sonra tamamen kapatılarak Manisa’ya taşınır ve seksen altı yıllık bir tarihi arkasında bırakır.
Restricted
Türkiye’de tütünün kaybolan efendisi: Tekel
(Bilkent University, 2021) Heyal, Burak Can; Madenci, Tuğrul Mert
Bu makalede, Tekel kurumunun başlangıcından özelleştirilmesine kadar halka ve şehirlere olan etkisi ele alınmıştır. Kurumun çalışma alanlarından olan alkollü içecekler ve tuz kolları yerine tütün kolu daha ön planda araştırılmıştır. Tekel kurumu öncesi ve sonrası dönemler, karşılaştırma yapabilmek adına araştırmaya dahil edilmiştir. 17. yüzyılda başlayan Anadolu’daki tütün ticareti Osmanlı Devleti’nin ana gelir kaynaklarından biri olup 19. yüzyılda gelirleri Düyûn-ı Umûmiye’ye tahsis edildi. Yeni idareyle getirilmiş olan Memalik-i Şahane Duhanları Müşterekül Menfaa Reji Şirketi (Reji) yönetimi tarafından gelecekte kurulacak olan Tekel kurumu tütün kollarının temelleri atıldı. Tekel kurumu ile başlayan değişim etkisi, kurumun özelleştirilmesine kadar devam etti. Bu süreç içerisinde toplumsal ve kentsel dönüşümler meydana geldi. Etki alanı geniş olan Tekel kurumunun özelleştirilmesi tartışmalara yol açtı.