Browsing by Subject "Feminism"

Now showing 1 - 20 of 47

Restricted
12. Uluslararası Kadın Kongresi
(Bilkent University, 2019) Altayhan, Dilek; Turhanoğlu, Gökay; Doğan, Meliha Betül; Kargı, Eksal Uras; Bilge, Oğuz
Uluslararası Kadın Birliği ilk toplantısını 1902 yılında Washington'da yapmıştır. Birlik, I. Dünya Savaşı nedeniyle toplantılarına ara vermiştir. Türk kadınlarının 19. yüzyıla dayanan hak talepleri, Kadın Halk Fırkası ve Türk Kadınlar Birliği aracılığıyla cumhuriyet sonrası etkili olmuştur. Türkiye'nin kadınların seçme ve seçme hakkını tanıması, I. Dünya Savaşı'ndan sonra kongrelerine devam eden uluslararası birliğin dikkatini çekmiş ve birliğin 12. Kongresi, Türk Kadınlar Birliği aracılığıyla ve dönem hükümetinin desteğiyle İstanbul'da gerçekleştirilmiştir. Bu kongrede tüm kadınlar için eşit haklar talep edilmiş ve barışın önemi vurgulanmıştır. Sonrasında Türk Kadınlar Birliği, misyonunu tamamladığı gerekçesiyle kapatılmıştır. Kapanmada siyasi baskılar da rol oynamıştır.
Restricted
1980 darbesi sonrasında gerçekleştirilen ‘Dayağa Karşı Dayanışma Kampanyası’
(Bilkent University, 2023) Damağacı, Ayşe Gülçe; Malkoç, Buket Aslı; Yıkılmaz, İrem; Yurtseven, Özgenur; Sayan, Sıla
12 Eylül 1980 Darbesi sonrasında feminist Türk kadınları tarafından Dayağa Karşı Dayanışma Kampanyası gerçekleştirilmiştir. Kampanyaya sebebiyet veren mahkeme kararı 17 Mayıs 1987’de Dayağa Karşı Dayanışma Yürüyüşü’nün düzenlenmesine yol açtı. Yürüyüş ile başlayan bu kampanya, feminist kadınların örgütlenmesi ile çeşitli kampanyalara da sebebiyet vermiştir. Basın hayatına yansıyan ve Türkiye’de feminizme farklı bir bakış açışı kazandıran kampanya günümüzde de kadın hakları savunulmasında etkili olmuştur. Bu araştırmanın amacı ilk olarak Dayağa Karşı Dayanışma Kampanyasının ortaya çıkma sebeplerinin ele alarak örgütlenme sürecinin, kampanya esnasında gerçekleşenleri ve kampanyanın basına yansımasını tanık röportajları, sözlü ve yazılı kaynaklar ile yansıtmak ve kazanımlarından bahsetmektir.
Restricted
1980’lerden günümüze bir kadın hakları savunucusu, çevre aktivisti ve yazar: Buket Uzuner
(Bilkent University, 2025) Çırpanlı, Eray; Taşkın, Recep Emin; Mutlu, Mehmet Efe; Ataman, Berkay; Yıldız, Eylül İdil
Buket Uzuner, çağdaş Türk edebiyatında önemli yere sahip bir yazardır. Dünyanın pek çok yerini gezmiş Uzuner’in eserleri dokuz farklı dile çevrilmiştir. Bu araştırma, Uzuner’in yazarlığı kadar önemli olan çevreciliğine ve kadın hakları mücadelesine ışık tutmayı amaçlamaktadır. Bu araştırmada; Uzuner’in kendi eserlerinden, kendisinin araştırma için hazırlanan sorulara cevaplarından, Cumhuriyet gazetesinde yazdığı köşe yazılarından, kendisi hakkında yazılan eleştirilerden, katıldığı söyleşilerden ve konferanslardan faydalanılmıştır.
Restricted
1988’den 2012’ye Türkiye’de kadın müzesi boşluğu
(Bilkent University, 2023) Köse, Suna Nehir; Tomak, Eftelya Ekin; Topçuoğlu, Melek; Köseoğlu, Mehmet Tufan; Topaç, Alper Tarık
Kadın müzeleri, kadınların tarihteki konumlarını ele alan ve günümüzde yaşadıkları problemlerin çözümlenmesi adına toplumsal bilinci artırma amacı güden kuruluşlar olarak, cinsiyet eşitliğini amaçlayan kadın hareketlerinin önemli bir parçasını oluşturmaktadırlar. Türkiye’de kadın müzesi adı altında açılan ilk oluşum olan 1988 Geçici Modern Kadın Müzesi, dönemin kadın hareketinin öncüleri tarafından benzer amaçlarla hayata geçirilmiştir. Ancak yalnızca bir hafta açık kalan bu serginin ardından 2012’de açılan İstanbul Kadın Müzesi’ne kadar bu bağlamda başka bir girişim gerçekleştirilmemiştir. Bu kapsamda makale, söz konusu iki oluşum arasında neden 24 yıllık bir boşluk olduğunu, kadın hareketlerinin ve müzecilik anlayışının gelişimi ve kesişimi bağlamında incelemeyi amaçlamaktadır.
Restricted
90’lı yıllarda Ankara Üniversitesi'nde çalışan bir kadın akademisyen olmak
(Bilkent University, 2021) Selvi, Ilgın; Yumak, Ayşegül; Erişgin, Fırat Can; Topaktaş, Derin; Korkmaz, Selin Su
Çalışmamızda, toplumdaki cinsiyet eşitsizliği göz önünde bulundurularak Türkiye’de 1990- 2000 yılları arasında kadınların üniversite eğitimi ve akademik yaşamda yaşadığı zorluklar incelenmiştir. Türkiye ve Avrupa’da cinsiyet eşitliği düşüncesinin nasıl yayıldığına, birinci ve ikinci dalga feminizmin tanımı ve nasıl ortaya çıktığına değinilmiştir. Bu inceleme yapılırken Türkiye Cumhuriyeti’nin hukuki temellerinin inşa edilmesinde başlıca rol alan Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 90’lı yıllarda görev yapan bir akademisyeni olan Prof. Dr. Özlem Söğütlü’nün kişisel tecrübelerinden yararlanılmıştır. 90’lı yıllarda kurulan vakıflardan, kadın hareketleri sonucunda gerçekleştirilen protestolardan, türbanlı kadınlara yapılan ayrımcılıklardan ve Medeni Kanun’da cinsiyet eşitliği ile ilgili yapılan düzenlemelerden bahsedilmiştir. Ayrıca Ankara Üniversitesi’nin kurduğu KASAUM’a da değinilmiştir.
Open Access
Araçsal akla ve pozitivizme karşı çıkan bir feminist metodoloji
(Cyprus International University, 2018) İlic, D. T.; Yıldırım, Pınar
Araçsal aklın bilimsel alandaki temel çıktısı olan pozitivizmin yansımaları, yalnızca nicel veri üretimi alanıyla sınırlı kalmayarak, ataerkilliğin de içinde yer aldığı anaakım dünya görüşünün güçlenip yerleşikleşmesinde etkili olmaktadır. Ataerkil yapıyı dönüştürerek, kadınların seslerinin hem bilim insanları olarak metin üretiminde, hem de üretilen metinlerin içindeki kadın temsillerinde yaygınlaştırılmasını talep eden feminist teorinin ve metodolojinin de, bu bağlamda pozitivizm ile arasına belli bir mesafe koyması gerekli görünmektedir. Bu çalışma, feminist metodolojinin geleneksel araştırma yöntemleri ile arasına mesafe koyabilme becerisini tartışmayı denemektedir. Feminizm; liberal, radikal, Marksist, kültürel, varoluşçu ve postmodern başlıklarıyla birbirinden ayrışmış alt dallara sahip olduğu için pozitivizm ve araçsal akıl kavramlarını genelleyerek tartışmak olası görünmemektedir. Bu metin, farklı feminist teorileri ve metodolojileri ayrımlarıyla ele aldıktan sonra, Dorothy Smith ve Sandra Harding’in, araçsal araştırma yöntemi, pozitivizm, araştırma öznesi ve nesnesi olarak kadının konumu gibi metodolojik konulara dair tezlerini ele almayı denemektedir. Çalışma, bu iki feminist yazarda varolan metodolojik eğilimlerin anaakım, pozitivist ve gelenekselci olmaktan uzak olduğunu; bu haliyle, araştırma tercihlerine dair bu muhalif duruşun yalnızca bilimsel yöntemin, araçsal akıldan arındırılmasına değil, kadınların özgürleşimlerine de katkıda bulunduğunu iddia etmektedir.
Restricted
Beginning of a new chapter: global impact of Mustafa Kemal Atatürk's reforms for Turkish feminism
(Bilkent University, 2023) Rehman, Ibtisam Ur; Javed, Moeeza; Abuamer, Rahma Khaled Mohamed; Kristo, Ebi
2012'den beri kadınların marjinalleştirilmesine engel olmak amacıyla ortaya çıkan dördüncü feminizm dalgasının yükselişiyle birlikte, daha önceki farklı ülkelerdeki feminizm dalgalarının kökenlerine ve nedenlerine ilişkin sorular daha önemli hale geldi. Türkiye, sahip olduğu güçlü dini bağları ve politik etkenleri sebebiyle, modern feminizmin hedefleri doğrultusunda Avrupa’daki muadillerinden geri kalmış izlenimi uyandırabilir. Halbuki Türk feminizmi bu düşüncenin tam aksine dünya çapında feminizmin ilk dalgalarında önemli bir etkiye sahiptir. Bu makalede Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk’ün 1920’li ve 1930’lu yıllarda gerçekleştirdiği reformların, Türkiye’deki feminist örgütlenmeye sunduğu katkıları ve bu reformların Avrupa’daki feminist örgütlenmelerini nasıl etkilediği analiz edilmektedir. Türk kadının ve Türkiye dışındaki feminist çevrelere idol olan Türk Kadınlar Birliği dahil o dönemde Türkiye'de faal olan feminist organizasyonlarının yükselişi de Mustafa Kemal Atatürk'ün politik ve ideolojik desteğiyle nasıl ortaya çıkarıldığı vurgusuyla da ayrıca incelenmiştir. Bununla birlikte Mustafa Kemal Atatürk'ün siyasi ve ideolojik tutumunun Türkiye'deki feminist örgütlenmelerini nasıl hızlandırdığı da göz önünde bulundurulacaktır. Uluslararası ve yerel kamuoyunun ışığında, Türk feminist örgütlenmelerinin çabaları popüler medyada da incelenmiştir. Ayrıca yerel medyada ve akademik çevrelerde yer alan Atatürk'e yönelik yorumların analizi de yapılıp, Türk feminizminin başlangıcından, dördüncü dalga feminizmine kadar karşılaştığı sıkıntıların sebepleri araştırılacaktır.
Restricted
Birikim Dergisi'nin incelenmesi: 1989-1999 arası derginin tutumu.
(Bilkent University, 2018)
Bu çalışmanın amacı, Birikim Dergisi’nin, 1989-1999 yılları arasındaki süreçte gelişen olaylar karşısında nasıl bir konum aldığını ve derginin bahsi geçen dönem aralığındaki dergi yayıncılığı dünyasındaki konumunu anlamaktır. Bu bağlamda, Birikim Dergisi’nin ilk kuruluşunun amaçları ve siyasi tutumu ele alınmış; derginin yayıncılık hayatını isabetli bir şekilde anlamak için Türkiyedeki gerek siyasi gerek siyasal alanın dışında yayıncılık yapan dergicilik incelenmiş; ve son olarak da bahsi geçen dönemdeki feminist hareketlerle dergi arasında ne gibi bir ilişki bulunduğu incelenmiştir. Bu temelde gelişen araştırmamızın neticesinde, Birikim Dergisinin kendini tanımladığı alternatif bir sosyalist yayıncılık amacına uygun hareket ettiği sonucuna varılmıştır.
Restricted
Book reviews: Political theory
(1990) Hekman, Susan
Restricted
Cumhuriyetin öncü kadını: İlk Türk kadın doktorumuz Safiye Ali
(Bilkent University, 2018) Baş, Elifsu; Erol, İdil; Yalaz, Seray; Yoran, Taylan Bartu; Yaman, Yiğit
Bu araştırma projesinde Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk kadın doktoru ve tıp eğitimi veren ilk kadın akademisyeni olan Safiye Ali’nin hayatı, sosyal çalışmaları ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi için önemi üzerinde durulmuştur. Bu amaçla öncelikli olarak bir Osmanlı paşasının kızı olan Safiye Ali’nin özgeçmişi incelenmiş; ailesi, eğitimi ve 1923 yılında doktorluk icazetnamesini aldıktan sonra İstanbul’da mesleğini icra etmek için gerçekleştirdiği faaliyetler anlatılmıştır. Lise eğitiminden sonra hayal ettiği doktorluk mesleği ile ilgili eğitim o yıllarda Türkiye’de kadınlara verilmediğinden, tıp eğitimini Almanya’da kadın ve çocuk sağlığı üzerine tamamlamıştır. Eğitimini yurtdışında tamamlamış olmasının Safiye Ali’nin hayat hikâyesinde önemli bir yer tuttuğunun altı çizilmiştir. Bunun dışında faaliyetlerinin sadece İstanbul’da açtığı muayenehanesiyle sınırlı kalmadığı; hasta çocuklara yardım amacıyla Hilali Ahmer Hanımlar Merkezi Küçük çocuklar Muayenehanesini kurduğu, yoksul çocuklara ve annelere yardımlarıyla bilinen Himaye-i Etfal Cemiyeti’nin Süt Damlası evlerinde çalıştığı ve feminist yönüyle Türk Kadınlar Birliği’nde çalışmalar yaptığı uluslararası kongrelerdeki başarıları ile beraber anlatılmıştır. Cinsiyet ayrımına karşı çıkan öncü kadınlarımızdan olan Safiye Ali’nin yaşamı ve başarıları Cumhuriyet dönemi kadınlarına örnek olmuştur. Bu araştırmanın amacı da Safiye Ali’nin Cumhuriyet tarihinin ilk kadın doktoru olarak bilinirliğini arttırmak dışında öncü bir Cumhuriyet kadını olarak başarılarına ışık tutmak ve Türk kadınına olan etkilerine vurgu yapmaktır. Bu araştırmada Safiye Ali’nin ablası Fatma Zehra Behire öztan’ın torunu Ayşe Seydem ile röportaj yapılmış ve birincil kaynak olarak Safiye Ali’nin gazete ve dergilerdeki haberlerinden ve kendi beyanatlarından yararlanılmıştır. İkincil kaynak olarak, tıp tarihçisi ve akademisyen Profesör Doktor Nuran Yıldırım’ın yazdığı Türkiye’nin İlk Kadın Doktoru Safiye Ali adlı kitap araştırmanın önemli bir parçası olmuştur.
Restricted
Değerlendirme : Asılacak kadın, önyargılar ve cinsellik
(1985) Demir, Fahrettin
Open Access
Disordering the border: Harryette Mullen's transaborder poetics in Muse & Drudge
(The Johns Hopkins University Press and University of Calgary, 2014) Reimer, J. A.
This essay reads Harryette Mullen's epic poem Muse & Drudge as an innovative text of the US-Mexico borderlands by focusing on Mullen's literal and figurative transactions between multiple discourses, including Spanish, and the corresponding sets of material conditions these discourses conjure to understand how Muse & Drudge reveals the ongoing racialization and exploitation of African American women and Latinas. I identify a transaborder politics in Muse & Drudge in which shared colonial histories unite Afro-Caribbean diasporic and borderlands subjects. In Mullen's poetics, themes of separation, definition, and regulation are racial-ized concepts, deeply embedded in the violent histories of racial mixing and mestizaje that are both named outright and alluded to metaphorically by her hybridized language.
Open Access
Diversifying feminism in Turkey in the 1990s
(2003) Yüksel, Metin
This thesis attempts to diversify feminism in Turkey with a particular reference to Kurdish women’s relationship with the feminist movement in Turkey in the 1990s. The thesis argues that feminism in Turkey, to a large extent, has been ethnicity-blind as it has been implicitly assumed that all women in Turkey are of Turkish ethnic origin. Yet it is claimed that, of a different ethnic origin, Kurdish women undergo a dual oppression and subordination due both to their gender and ethnic origin. In this context, a relationship will be constructed between Black women’s experience in the West and that of Kurdish women in Turkey. These arguments will be based on a review of the relevant literature in addition to in-depth interviews carried out with nine politically active Kurdish women. Furthermore, it will be argued that Kurdish women’s political activism in the 1990s’ Turkey as ‘Kurdish women’ emanates from the fact that they were not recognized as ‘Kurdish’ women by the feminist movement on the one hand, and not as ‘women’ by Kurdish nationalism on the other. Despite these drawbacks of the two movements under consideration, it will be indicated that, Kurdish women’s political activism might be considered as a consequence of the configuration of these two movements. Moreover, this thesis argues that, among the many strands of the feminist theories, Black feminism has important insights in understanding and explaining the specific form of oppression and subordination of Kurdish women in Turkey.
Open Access
Domesticity and political participation: at home with the Jacobin women
(SAGE, 2022-03-26) Bergès, Sandrine
The exclusion of women from political participation and the separation of private and public spheres seem anchored in human history to such an extent that we may think they are necessary. I offer an analysis of a philosophical moment in history, the early years of the French Revolution, where politics and domesticity were not incompatible. I show how this enabled women to participate in politics from within their homes, at the same time fulfilling their duties as wives and mothers. The republican home, on this interpretation, was a place of power and virtue, a merging of the public and the private sphere where political ideals and reforms could be born and nurtured. This conception of the home was derived in great part from a reading of Rousseau’s writings on motherhood. As the influence of French revolutionary women became more visible, they were severely repressed. The fact that they could not hold on to a position of power that derived naturally from the ideals they and others defended, I will suggest, was caused both by the fact that the framework used to allow women political power was insecure, and by the gradual replacement of republican ideals by liberal ones.
Open Access
Domesticity and political participation: at home with the jacobin women
(SAGE Publications Inc., 2022-03-22) Bergès, Sandrine
The exclusion of women from political participation and the separation of private and public spheres seem anchored in human history to such an extent that we may think they are necessary. I offer an analysis of a philosophical moment in history, the early years of the French Revolution, where politics and domesticity were not incompatible. I show how this enabled women to participate in politics from within their homes, at the same time fulfilling their duties as wives and mothers. The republican home, on this interpretation, was a place of power and virtue, a merging of the public and the private sphere where political ideals and reforms could be born and nurtured. This conception of the home was derived in great part from a reading of Rousseau’s writings on motherhood. As the influence of French revolutionary women became more visible, they were severely repressed. The fact that they could not hold on to a position of power that derived naturally from the ideals they and others defended, I will suggest, was caused both by the fact that the framework used to allow women political power was insecure, and by the gradual replacement of republican ideals by liberal ones.
Open Access
Fatma Aliye hanımı`n romanlarında kadın sorunu
(2005) Canbaz, Firdevs
Being the first Muslim Turkish woman novelist discussing the “woman question”, Fatma Aliye Hanim is a prominent literary figure in Turkish history. Since her, woman and woman problems were the subject that only men discuss. With her novels, for the first time, she portrayed an alternative “model woman” to the woman prototype that had been displayed in Ottoman novels. In this dissertation, her approach to woman question has been studied. In spite of the fact that to what extent the women movement in the late period of the Ottoman Empire was influenced by the feminist movement in the Western World has not been spotted exactly, the demands of feminism and Ottoman women are under the scope of this study for they are crucial to understanding Fatma Aliye Hanım’s view of the woman problem. Fatma Aliye Hanim’s essays that are closely related to the titles of the chapters of this dissertation have been used in this study. Nevertheless, the works which have been referred to as the main sources are her novels. Her novel, Hayal ve Hakikat (Reality and Imagination), which she wrote in cooperation with Ahmet Mithat Efendi has been exploited in the study but her novels Muhâzarât (1892), Refet (1896), Udî (1898), Levâyih-i Hayât (1898) and Enîn (1910) has been reviewed in this dissertation. At the end of the study, it has been proved that Fatma Aliye Hanim’s novels, however they may seem likely to be read as feminist readings at the surface level, when thoroughly examined, are unlikely to be labeled as works of feminist literature and the writer is unlikely to be categorized as a feminist writer, accordingly. It has been stated that, although she deals with the problems of women in her novels, as a result of her social, cultural and religious situation, the way she assesses these problems is different. In conclusion Fatma Aliye Hanim has to be defined as a conservative Muslim woman writer since her proposed solutions to the problems depicted in her novels are based on Islam.
Restricted
Feminism and politics
(1990) Elshtain, Jean Bethke
Restricted
Feminizmin ikilemleri (Teoride aşılabilir mi?)
(2001) Savran, Gülnur Acar
Open Access
Füruzan'ın öykülerinde anne-kız ilişkisi
(2007) Şafak, Burcu
When examined in a wide perspective, one of the prominent novelists of the contemporary Turkish literature, Füruzan (born 1932) usually used child characters –especially girls- in her novels and stories as the narrator and woman characters are plotted with similar characteristics between them. Whether she is a girl or an adult woman, the narrator’s relation with her mother is important in all twenty stories in the books Parasız Yatılı, Kuşatma, Benim Sinemalarım, Gül Mevsimidir, Gecenin Öteki Yüzü and Sevda Dolu Bir Yaz, whicle this thesis focuses. In these stories, the child or the mother come out with the emotion of deprivation in hard economical situations. In this thesis, mother - daughter relationship, desire to reach a better social status and simulacrums used to tell that, deprivation, function of the man in woman’s life will be examined in Füruzan’s stories and the dynamic which these subjects are plotted around will be illustrated. If the story characters are examined in the socialist feminism theory context, woman characters experience autonomous identity decision problems and the decision processes are sculpted by emotion of deprivation and characteristics of mother - daughter relations are affected by this emotion also.
Open Access
A gender view of the arab uprisings
(Routledge, 2016) Bilgiç, A.
[No abstract available]