Browsing by Subject "Dava şartı"

Now showing 1 - 3 of 3

Embargo
Dava şartı kavramı
(2024-09) Ulugün, Furkan
Bir davanın mahkemece kabul edilmesi sadece maddi hukukun öngördüğü şartlara değil, aynı zamanda usul hukukunun öngördüğü şartlara da bağlıdır. Usul hukukunun öngördüğü şartların varlığı tespit edilemezse maddi hukukun öngördüğü şartların gerçekleşip gerçekleşmediğine dair bir inceleme yapılması mümkün değildir. Usule ilişkin bu şartların bazıları, mahkemece re’sen incelenir. İşte bu halde, dava şartı kavramından bahsedilir. Dava şartı kavramı, söz konusu iki özelliği sebebiyle ciddi sorunlara sebebiyet vermektedir. Bu çalışmada, ilk olarak dava şartı kavramının varlık koşulu olarak ortaya çıkan öncelikli incelemenin teorik gerekçelendirmesi yapılmıştır. Ardından Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nda açıkça dava şartı sayılan hallerin amacı incelenmiş ve yapılan teorik gerekçelendirmeye uyup uymadığını irdelenmiştir. Son bölümde dava şartı kavramının mahkemece nasıl inceleneceği üzerinde durulup hak arama özgürlüğüyle ilişkisi, numerus clausus olup olmadığı ve inceleme zamanı hakkında tespitlerde bulunulmuştur.
Open Access
Hukuk muhakemeleri kanunu’na göre ortak yetkili mahkeme ile münhasır yetki sözleşmesiyle belirlenen mahkemenin yetkisinin niteliği
(Türkiye Barolar Birliği, 2019) Konuralp, Orhan Emre
Yetki kuralları, çekişmeli ve çekişmesiz yargıdaki bir dava veya işe, hangi yargı çevresindeki mahkeme yahut mahkemelerin bakacağını tespit eden kurallardır. Türk hukukunda yetki kurallarına ilişkin olarak pek çok özel düzenleme yer almakla birlikte, yetki konusundaki temel düzenlemenin 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) olduğu şüphesizdir. HMK kapsamındaki kesin yetki kurallarına aykırılık, taraflarca her zaman ileri sürülebildiği gibi mahkeme tarafından da hüküm verilene kadar her zaman dikkate alınabilir. Oysaki kesin olmayan yetki kurallarına aykırılık hali sadece davalı tarafından ilk itiraz olarak ileri sürülebilir. Bu çalışmanın amacı HMK kapsamında yetki kurallarının ne şekilde düzenlendiğinden hareket ederek, tartışmalı bir nitelik arz eden ortak yetkili mahkeme ve münhasır yetki sözleşmesi ile belirlenen mahkemenin yetkisinin niteliğini tespit etmektir.
Open Access
Uygulamada amacına ulaşamayan belirsiz alacak davasına ilişkin hüküm yürürlükten kaldırılmalıdır
(Yeditepe Üniversitesi, 2021-06-24) Yılmaz, Ejder
Belirsiz alacak davası, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 107 nci maddesiyle kabul edilmiş bir davadır. İstisnaî bir dava türü olan bu dava, dava konusu miktarın başlangıçta belirlenmesinin mümkün olamadığı bazı tazminat davaları için kabul edilmiştir. Bu davalar işin niteliği gereği, asgarî miktar üzerinden az bir harç ödenerek açılır; alacağın yargılama (dava) sürecinde belirlenmesi üzerine davacı, davayı değiştirme yasağına tâbi olmaksızın talebini arttırabilir. Bunun yanısıra belirsiz alacak davasında zamanaşımı kesilmesi, kısmî davadan farklı olarak, alacağın tümü bakımından ortaya çıkar. Dava konusunun belli veya belirlenebilir olması halinde, belirsiz alacak davası açılamaz; buna rağmen belirsiz alacak davası açılmışsa, bu dava hukukî yararın bulunmaması sebebiyle dava şartı eksikliğinden dolayı reddedilir. 6100 sayılı Kanunun yürürlüğe girmesinden bu yana on yıl geçmiş olmasına rağmen, hangi hallerde belirsiz alacak davası açılabileceği veya açılamayacağı konusunda uygulamada büyük tereddütler bulunmakta ve Yargıtay çelişkili kararlar vermektedir. Özellikle iş uyuşmazlıklarında daha belirgin olarak ortaya çıkan bu durum, hukukî güvenli açısından sakıncalar yaratmaktadır. Bu durum içtihadı birleştirme konusu olarak Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’na getirilmiş ise de, Kurul, bu talebi reddetmiş ve konuyu her somut olayla ilgili olarak uygulamaya bırakmıştır.