Bizans tarihyazıcılığında "Dönüşüm": Laonikos Chalkokondyles'te Bizanslı ve Osmanlı imajı (1299-1402)

Bu makalede, 15. yüzyıl Bizans tarihçilerinden Laonikos Chalkokondyles’in, Apodeikseis Historion adlı eserindeki “Bizanslı” ve “Osmanlı” imajlarının “dönüşümü” meselesi incelenecektir. Bu dönüşüm, yazarın Osmanlılar hakkındaki yakın bilgisine değinildikten sonra, o zamana kadar Bizans düşüncesinde büyük öneme sahip olan “Romalı”, “Helen” ve “basileus/imparator” terimlerinin, tarihçi tarafından nasıl ve ne şekillerde kullanıldığına odaklanılarak açıklanmaya çalışılacaktır. Modern tarihçiliğin bu konulardaki görüşlerinin yanısıra, eserin yazıldığı dönemin Bizans ve Osmanlı tarihyazıcılığı da göz önünde bulundurulacaktır. Makalenin daha genel bir amacı ise Bizans ve Osmanlı kaynaklarının bir arada kullanımı esnasında, hem klasik Bizans hem de Osmanlı tarihyazıcılığının ve siyasi düşüncesinin göz önünde tutulmasının gerekliliğine işaret etmektir.

In this article, I am going to analyze the issue of “transformation” of the images of “Byzantines” and “Ottomans” in the work of Laonikos Chalkokondyles entitled Apodeikseis Historion. After mentioning his close knowledge of the Ottomans, I am going to try to explain this transition by focusing on how and in what ways the historian used the terms “Roman”, “Hellene”, and “basileus/emperor”. Apart from the views of modern historiography, I would also take into account both the Byzantine and the Ottoman historiography contemporary to Chalkokondyles. A broader purpose of this article is to indicate the necessity to consider both the classical Byzantine and Ottoman historiography and political thought, while using Byzantine and Ottoman sources together.