Özel hukuk ilişkisi bağlamında çalışan buluşlarından doğan hakkın patent ve ticari sırra ilişkin hükümler çerçevesinde korunması

Abstract

Çalışan buluşlarına ilişkin düzenlemelerde işverene kanunen tanınan hak talebi imkanı, çalışanın kişiliği ve malvarlığında doğan hizmet buluşundan doğan hakları devralması ile sonuçlanır. Hakların işveren tarafından devralınması, işverenin çalışana makul bedel ödeme ve buluşu patent başvurusu aracılığıyla koruma yükümlülüğünü doğurur. Çalışan buluşu, işverenin yapacağı seçime göre patent veya kanunda yer alan şartların oluşması durumunda ticari sırra ilişkin hükümler kapsamında korunabilir. Çalışan buluşları düzenlemelerinde patent koruması kural, ticari sır koruması ise istisnai olarak düzenlenmiştir. Bu durum, mevzuatta dolaylı hükümlerle ve sınırlı olarak düzenlenen, çalışan buluşları bağlamında ticari sır korumasının koşulları ile hüküm ve sonuçlarının ortaya konmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmada, işverenin buluştan doğan hakları devralması ile ortaya çıkan asli yükümlülükleri çerçevesinde buluşunun kural olarak patent veya istisnai olarak ticari sır korumasına konu edilmesinin işveren ve çalışan bakımından hüküm ve sonuçları incelenmiştir. The possibility of claiming rights granted to the employer by law in the regulations regarding employee inventions results in the employee taking over the rights arising from the service invention. The assignment of the rights by the employer gives rise to the employer's obligation to pay reasonable remuneration to the employee and to protect the invention through a patent application. The employee invention, depending on the employer's choice, may be protected by patent or by the provisions on trade secrets, if the conditions set forth in the law are met. In the regulations on employee inventions, patent protection is regulated as a rule while trade secret protection is regulated as an exception. Therefore, it is necessary to reveal the conditions, provisions and consequences of trade secret protection in the context of employee inventions, which are regulated indirectly and limitedly in the legislation. In this study, within the framework of the primary obligations of the employer arising from the acquisition of the rights arising from the employee invention, the provisions and consequences of the invention being subject to patent protection as a rule or trade secret protection as an exception has been examined.