Bruksel I tüzüğü hükümleri uyarınca tüketicinin korunması

Abstract

Avrupa Birligi (AB) hukukunda tiiketicinin korunması Avrupa Birligi'nin işleyişine Dair Antlaşma ile AB Temel Haklar şartı'nda güvence altına ahnmIş, ayrıca tüketicinin korunmasma ilişkin onemli sayıda maddi hukuka ait ikincil tasarruf kabul edilmiştir. Tüketicinin milletlerarası ozel hukukta korunması amacı çerçevesinde ise, gerek 593/2008 say1h Akdi B0r9 ilişkilerine Uygulanacak Hukuk Hakkında Konsey Tüzügü'nde (Roma I Tüzüğü) gerekse 44/2001 say1h Medeni ve Ticari Konularda Yargı Yetkisi ve Mahkeme Kararlannm Tanmması ve Tenfizi Hakkmda Konsey Tüzüğü'nde (Brüksel I Tüzüğü) tüketici sozleşmelerinden dogan uyuşmazlıklar hakkında da ozel hükümlere yer verilmiştir. Anlaşmanın konusunu oluşturan Brüksel I Tüzüğü, tüketicinin milletlerarası usul hukukunda korunması amacıyla, Tüzüğün 15. maddesinde tamamlanan ve sayilan tüketici sozleşmelerinden dogan uyuşmalıklar hakkmda koruyucu yetki kurallan getirmiştir (m. 16). Bu çerçevede, tiiketicinin, davasım sozleşmenin karşI tarafın ikametgahının bulundugu iiye devlet mahkemelerinde veya kendi ikametgahmm bulundugu yerde aşmasma imkan tamnm1ş, tiiketiciye karşI aç1Iacak davalarda ise sadece tiiketicinin ikametgahmm bulundugu iiye devlet mahkemeleri yetkili kılınmıştır. Diger yandan tüketici sozleşmelerinden dogan uyuşmazlıklarda tarafların yetki anlaşması yaparak yabancı bir devlet mahkemesini yetkili kılmalan, Tüziigiin 17. maddesinde sayılan durumlarla sınırlandırılmıştır. Tiüzükte aynca tiiketici sozleşmelerinden dogan uyuşmazhklar hakkmdaki yetki kurallanyla gelişen yargı kararlarının tanınmayacagı ve tenfiz edilmeyecegi de açıkça hükme baglanmıştır. (m. 35 (I), m. 45 (1)).

Protection of consumers in the European Union (EU) is guaranteed under the Treaty on the Functioning of the EU and under the Charter of Fundamental Rights and has been subject to an important number of secondary legislative instrument. As regards protection of consumers in private international law specific rules are to be found in the Regulation on the law applicable to contractual obligations (Rome I) and in the Regulation on jurisdiction and the recognition and enforcement of judgments in civil and commercial matters (Brussels!). Brussels I Regulation provides for protective jurisdiction (Art. 16) for certain consumer contracts as defined and stated under Art. 15 of the Regulation. In this regard while the consumer has a choice of fora to bring proceedings against the other party to the contract either in the courts of the Member State in which that party is domiciled or in the courts for the place where the consumer is domiciled, proceedings may be brought against the consumer only in the courts of the Member State in which the consumer is domiciled. The Regulation further restricted jurisdiction clauses in consumer contracts (Art. 17) and provided that judgments that are in conflict with protective provisions on consumer contracts shall not be recognised nor enforced (Art. 35 (1), Art. 45 (])).