Dünya düzenleri ve güvenlik: Ulus-devlet güvenlik anlayışı aşılıyor mu?

Abstract

Bu yazı farklı dünya düzenleri ile güvenlik algılamaları arasındaki ilişkileri analiz etmektedir. Bunu yaparken iki farklı dünya düzenini incelemektedir. Bunlar sırası ile ulus-devlet düzeni ile ulus-devlet ötesi düzendir. Her bir sistemin karakteristik özelliklerine göre, güvenlik kavramının tanımlanışı değişmektedir. Yazı ağırlıklı olarak ulus-devlet ötesi sistemi tartışmakta ve de şu temel argümanı öne sürmektedir. Ulus-devlet düzeninin devleti esas alan güvenlik anlayışı her ne kadar ulus-devlet ötesi düzenin bireyi esas alan anlayışı tarafından sorgulanıyor olsa da, günümüzde hala hakim olan anlayış birincisidir. Bunu gösterirken yazı günümüz sisteminin iki başat aktörü olan Amerika Birleşik Devletleri ile Avrupa Birliği’nin güvenlik algılamalarının karşılıklı bir mukayesesini yapmaktadır. Öne sürülen temel görüş şudur. Amerika Birleşik Devletleri’nin güvenlik anlayışı daha çok ulus-devlet düzeninin güvenlik anlayışına yakınken, AB’ninki ulus-devlet ötesi düzenin güvenlik anlayışına yakındır. Bir diğer argüman ise 11 Eylül sonrası gelişmelerin hem küresel hem de AB ölçeğinde ulus-devlet ötesi güvenlik anlayışının yerleşmesini kolaylaştırmadığıdır.

This article examines the relationship between the kinds of world systems and the nature of security. In doing this, it focuses ontwo alternative world systems; one is the world system based on the primacy of nation-states and the other is the world system that transcends the nation-state system. The main contention of the article is that the way security is conceptualized differs from one system to the other. The question is to what extent the ongoing globalization process has challenged the way security is defined in the nation-state based international system. The article argues that analyzing the security conceptualizations of the United States and the European Union in a comparative way might help reveal the extent to which the security understanding of the nation-state based international system has been transformed into a new one that exalts individuals as the main referent of security. The article also argues that while the United States has still been defining its security through the perspective of the nation-state ideology, the European Union is a more suitable example to the emerging security understanding that privileges individuals over states. However, this should not be taken at face value, for the post-9/11 era developments have not proven promising for the transformation of the security understanding as radical as espoused within the EU.