Zeliha’nın rüyaları ve gerçeklik

Abstract

Son yıllarda, Türkiye’de yayımlanan birçok dizide mitik unsurlardan sıkça yararlanıldığı görülmektedir. Zeliha’nın Gözleri dizisi de bunlardan biridir; ama Zeliha’nın Gözleri mitlere getirdiği farklı yaklaşımla diğer dizilerden ayrılır. Aydınlanma felsefesinin etkisiyle pozitivist yaklaşım dünyada olup bitenleri açıklayan görüş olarak mitin yerini almış, böylece mitle gerçeklik ve bilgi kavramları arasındaki ilişkinin kopmasına neden olmuştur. Dizide ise, dünyayı açıklayan görüş olarak bilim değil, mit tercih edilir; çünkü Zeliha’nın mitleri olarak varsayabileceğimiz rüyalarının, cinayetlerin çözülmesinde kimi zaman bilimsel yöntemlerden daha etkili olduğu görülür. Başkomiser Rehan’ın cinayetleri çözebilmesi için Zeliha’nın mantıksal bir dizilime sahip olmayan rüyalarını yorumlayarak ipuçlarına ulaşması gerekir. Fakat, bu rüyalar bilimsel yöntemlerin dışında kaldığı için Rehan cinayetlerin çözülmesinde Zeliha’nın rüyalarından yararlandığını gizlemek zorunda kalır; çünkü aydınlanma felsefesiyle birlikte rüyalara ve rüya yorumlarına getirilen yaklaşımlar değişmiş, rüyalarla gerçeklik kavramı arasındaki ilişki kopmuştur. Bu çalışmada, öncelikle geçmişten günümüze rüya yorumlarına ilişkin getirilen yaklaşımlara kısaca değinilecek ve Zeliha’nın rüyaları üzerinden mitlerin gerçeklik kavramıyla nasıl ilişkilendirildiği tartışılacaktır. Recently, it has been frequently benefited from mythic elements in many TV series, broadcasted in Turkey. However, Zeliha’nın Gözleri, one such series, differs from others by bringing a distinctive approach on myths. Scientific thought undertakes the elucidative function of myths on goings-on of the world, as a result of this the relationship between the concepts of myth and reality is ruptured. On the contrary, in Zeliha’nın Gözleri myths are preferred as the explanatory approach on the world, because it is obvious that the dreams of Zeliha, thought as the myths of an individual, as well, are helpful for finding out the murderers. The high commissioner Rehan has to interpret the dreams of Zeliha which do not have a logical order, for these dreams provide him with clues for solving murders. However, because these dreams are excluded from scientific methods embraced for the claricifation of murders, Rehan has to apply these dreams secretly for finding out criminals; for approaches on dream interpretations have shifted with the impact of the enlightenment thought and as a result of this the relationship between dreams and the concept of reality is ruptured. Therefore, in this study, several approaches to dream interpretations will be shortly mentioned and it will be discussed that how the relationship between the concepts of myth and reality is re-established towards the dreams of Zeliha.