Sözleşmeden doğan borçların ifasında hukuki imkansızlık ve sonuçları

Abstract

Sözleşmeden doğan bir borcun ifasının, sözleşmenin kurulmasından sonra ortaya çıkan bir hukukî engel nedeniyle mümkün olmaması halinde, söz konusu borcun ifası bakımından hukukî imkânsızlık meydana gelir. Hukukî imkânsızlık, TBK 112 ve TBK 136 anlamında bir imkânsızlık durumudur. Tüm imkânsızlık hallerinde olduğu gibi, hukukî imkânsızlık hallerinde de sözleşmede kararlaştırılan edimi aynen ifa borcu sona erer. Geçici hukukî imkânsızlığın söz konusu olduğu durumlarda ise aynen ifa borcu sona ermeyip, hukukî engel var olduğu sürece ertelenir. Aynen ifa borcunun sona ermesi veya ertelenmesi nedeniyle taraflardan herhangi birinin uğradığı zararın tazminini karşı taraftan talep edebilip edemeyeceği, imkânsızlıktan taraflardan hangisinin sorumlu olduğuna bağlıdır. Söz konusu sorumluluk öncelikle taraflar arasındaki sözleşmeye, bu konuyu düzenleyen bir sözleşme hükmünün bulunmaması halinde ilgili kanun hükümlerine göre belirlenir. When the performance of a contract is barred by a legal impediment which occurred after the conclusion of the contract, performance of that contract becomes legally impossible. Legal impossibility is a kind of impossibility in terms of Articles 112 and 136 of Turkish Code of Obligations. In case of legal impossibility the obligee’s right to claim specific performance ceases as in any other type of impossibility. If performance is only temporarily impossible because of legal impediments, right to claim specific performance is suspended during the temporary legal impossibility. Whether a party can claim damages because of the failure or the suspension of the performance depends on which party to the contract is liable for permanent or temporary legal impossibility. The liability is determined primarily according to contractual agreement and in case of absence of such an agreement, according to related provisions of the law.