Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda kabul edilebilirliğe dair bir usul sorunu olarak başvuru yollarının tüketilmesi kuralı ve kanunla kurulan tazminat komisyonları

Abstract

İç hukuk yollarının tüketilmesi kuralının uluslararası hukukun temel ilkelerinden olduğu kabul edilmektedir. Bu kural uyarınca temel haklarının ihlal edildiğini iddia eden bireylerin uluslararası başvuru yollarını tüketmeden yerel başvuru yollarını tüketmesi gerekmektedir. Bu kural usule ilişkin bir kabul edilebilirlik kriteri olarak AYM tarafından da bireysel başvuruda uygulanmaktadır. Dolayısıyla bireylerin AYM'ye başvurmadan önce idari ve yargısal başvuru yollarını tüketmeleri gerekmektedir. Bu kuralın istisnaları bulunmaktadır. AYM'ye veya uluslararası bir mahkemeye başvurulduğu anda mevcut olmayan ancak yerel makamlarca sonradan kurulan başvuru yollarının da bazı durumlarda tüketilmesi gerekmektedir. Türkiye uygulamasında yasayla kurulan tazminat komisyonları bu kapsamda değerlendirilmelidir.

The international rule of exhaustion of domestic remedies is considered as one of the basic rules in international law. A person alleging the breach of his/her individual rights should make use of domestic remedies before lodging an application to an international committee (court or another tribunal). This rule, being a procedural admissibility criteria, is also applied by the Turkish Constitutional Court during the examination of the individual application to the court. Thus, anyone who asserts that any of his/her fundamental constitutional rights was violated is first required to use other administrative and judicial mechanisms before lodging an application to the Constitutional Court. However, it is recognized that there are some exceptions to the rule of exhaustion of remedies. In some cases, the applicants are required to use the remedies that have been created after lodging an application to the Court. In Turkey, the Compensation Commissions set up by law should be recognized as such remedies.