Müze ziyaretçilerinin bölümlendirilmesi: Ankara örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, kültür turizminin önemli bir unsurunu oluşturan müzelerde, doğru pazarlama stratejilerinin geliştirilebilmesi için, ziyaretçilerin farklılıklarını araştırmaktır. Veri Ankara’da önde gelen beş müzede, 405 ziyaretçiyle yüz yüze yapılan görüşmeler sonucunda toplanmıştır. İki-basamaklı kümeleme analizi kullanılan araştırmada, ziyaretçilerin sosyo-demografik özellikleri, motivasyonları ve serbest zaman tercihleri değerlendirilmiş, iki farklı bölüme ayrıldıkları görülmüştür. Bu bölümler, Peterson’un (1992) kültürel tüketimle ilgili araştırmalarına pararlel olarak, “Kültürel Hepçiller” ve “Müze Tekçilleri” olarak adlandırılmıştır. Elde edilen bulgular, müze ziyaretçilerinin bölümlendirilmesinde, tercih edilen serbest zaman etkinlikleri, ziyaret sebebi ve ziyaret sıklıklığının belirleyici olduğunu göstermiştir. Nitekim, Kültürel Hepçiller, özel sergiler nedeniyle müzeleri çoğunlukla yılda beş veya daha fazla kez ziyaret eden, serbest zamanlarında daha çok etkinliğe katılan bireylerden oluşurken, Müze Tekçilleri, müzeleri çoğunlukla yılda bir veya iki kez ziyaret etmekte ve serbest zamanlarında diğer bölüme göre daha az etkinliğe ilgi göstermektedirler. Buna göre, bu bölümlerin tutulması, memnun edilmeleri ve sayılarının artttırılması için farklı pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi gerekmektedir. Bu doğrultuda, müzelerin yönetim ve pazarlama faaliyetleriyle ilgili olarak öneriler sunulmuştur.