Türk borçlar hukukunda halefiyet

Abstract

Halefiyet, alacaklıya ifada bulunmuş olan üçüncü kişinin, borçluya karşı rücu hakkını kuvvetlendirmek amacıyla alacaklının alacak hakkını bir bütün olarak kanunen iktisap etmesidir. Türk Borçlar Kanunu'nda halefiyeti düzenleyen genel norm olan 127. madde herhangi bir genel ilkeye yer vermediğinden halefiyete ilişkin temel ilkeler, en geniş düzenlemeyi içeren halefiyet hali olan kefilin halefiyetinden yola çıkılarak sevk edilmeye çalışılsa da kavramsal ve menfaatlere dayalı değerlendirmeler neticesinde, halefiyet kavramı belirsizliğini korumaktadır. Bu tez, dar anlamda halefiyetin tanımını yaparak temel özelliklerini belirtmekte, şartları, hukuki yapısı ve sonuçlarını ortaya koymakta, halefiyetin bir kanuni rücu aracı olarak Türk borçlar hukukunda geçerli olan rücu sistemi içindeki yeri üzerinde durmaktadır. Bunun yanı sıra, Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen her bir halefiyet halinin münferit özelliklerini değerlendirerek halefiyete ilişkin temel ilkeleri tespit etmektedir. Bu tezde, son olarak, mal ve sorumluluk sigortaları bakımından sigorta hukukundaki halefiyet düzenlemeleri ele alınmaktadır.

Subrogation is a legal institution that provides an ipso iure transfer of the rights of the creditor to the performer in order to strengthen his/her right of recourse against the debtor. Since Article 127, the general provision regulating subrogation in the Turkish Code of Obligations, Law No. 6098 does not contain any direct principles, the main principles of subrogation are tried to be derived by referring to the subrogation of the surety, which contains the most comprehensive provision of subrogation. However, the conceptual and interest-based evaluations reveal that the concept of subrogation remains unclear. This thesis deals with the concept of subrogation, indicates its main features, conditions, legal structure and legal results, and focuses on the role of subrogation as a statutory instrument of recourse in the current recourse system of Turkish law of obligations. In addition, it determines the main principles of subrogation by evaluating individual characteristics of each case of subrogation regulated under the Turkish Code of Obligations. Finally, in this thesis, subrogation under insurance law is discussed.