“Âşık” Şah Senem ve “Âşık” Aslı’nın sesleri ve suskunlukları

“Kerem ile Aslı” ve “Garip ile Şah Senem” hikâyeleri genellikle Âşık Kerem ve Âşık Garip’in biyografileri veya hikâyeleri olarak değerlendirilmiştir. Aslı da Şah Senem de bu hikâyelerde saz çalıp şiir söylemelerine rağmen, kişilikleri ve sesleri çoğunlukla ihmâl edilmiştir. Bu yazının amacı, “Âşık” Şah Senem veya “Âşık” Aslı gibi yeni tarihsel kişilikler ortaya atmak değildir; ancak Garip, Kerem, Şah Senem ve Aslı halk edebiyatının kurmaca karakterleri olarak ele alınmıştır. Bu araştırmada, feminist bir perspektiften iki hikâyede toplumsal cinsiyetin nasıl oluşturduğu sorgulanarak kadın deneyimleri anlaşılmaya çalışılacaktır. Kısaca, Şah Senem ve Aslı’nın olay örgülerindeki edimleri incelenirken iki kadın kahramanın kendi hikâyelerini anlatabilmeleri için sesleri ve sessizlikleri dinlenmeye çalışılacaktır.

"Kerem ile Asli{dotless}" and "Garip ile Şah Senem" have been usually read as biographies or stories of two minstrels, Kerem and Garip, respectively. Although both Asli{dotless} and Şah Senem singed songs in these stories, their personalities and voices were generally ignored. The aim of this paper is not to invent new historical personalities, such as "Minstrel" Şah Senem or "Minstrel" Asli{dotless}, however all of them, Kerem, Garip, Asli{dotless} and Şah Senem are regarded as fictional characters of folk literature. In this paper, it will be attempted to question the production of gender roles in these stories and to explore female experiences within these romances from a feminist perspective. In brief, both Şah Senem's and Asli{dotless}'s actions in the plots will be scrutinized while the voices and silences of two different heroines will be listened in order to make them tell their own stories and experiences.