Fıkralarda dinsel iktidar örüntüsünün kırılması

Abstract

Fıkra geniş bir toplumsal kullanıma sahip olan, toplumun tüm katmanlannca üretilen ve söylenen birsözel anlatı biçimidir. Böylelikle, fıkra içinden çıktığı toplumun değerlerinden derin izler taşır. Toplumunalışkanlıkları ve kültürel değerlerinin yanında toplumsal çatışmalar da fıkralara yansır. Fakat fıkralar sadecebu çatışmaların yansıtıcısı değil hem yeniden üreticisi hem de şekillendiricisidir. Dinsel konuları mer¬kezine alan fıkralarda, toplumsal iktidarın ciddi belirleyicilerinden biri olan dinin ve dinsel pratiklerin bazıdurumlarda yeniden üretilip kuvvetlendirildiği, bazı durumlarda ise sorgulanır kılındığı görülmektedir. Yazıdabu iki karşıt etkinin ilişkisi ve karşılıklı konumları sorunsallaştırılmıştır.

Joke is a verbal narrative form having a widespread social usage and being produced and narrated by all strata of society. In this way, it carries deep marks of the values the society has. Apart from, the habits and cultural values of society, social conflicts also have place in jokes. However, jokes are not only a projector of these struggles but also both its reproducer and reformer. In some of religious oriented jokes, it is noticed that religion and religious practices, which are among the important definers of social power, are reproduced and reinforced; whereas in some others they are rendered questionable. The problematic of this article focuses on the relation and mutual positions of these two opposing effects.