Gölgesizler'de masal, efsane ve büyülü gerçekçilik

Abstract

Büyülü gerçekçi metinlerde doğaüstü, efsanevi, masalımsı varlıklar ve olaylar bir açıklamaya yer verilmeden anlatılır ve anlatıldığı metnin bağlamında oldukları gibi kabul görür. İçinde olağanüstü ve folklorik öğelerin bulunduğu eserler büyülü gerçekçi metinler olarak okuma eğilimi vardır. Bunun sebebi ülkemizde henüz büyülü gerçekçiliğin yeterince tartışılmamış olması olabilir. Türk edebiyatının önemli yazarlarından kabul edilen Hasan Ali Toptaş’ın Gölgesizler adlı romanı; eleştirmenler tarafından postmodern bir eser olarak görülmüştür. Ancak bunun dışında, olağanüstü öğelerden, masallardan ve efsanelerden faydalanılarak yazılmış; gerçek dışı yaklaşımı dolayısıyla Seval Şahin gibi bazı eleştirmenlerce büyülü gerçekçi bir metin olarak da tanıtılmıştır. Her ne kadar Gölgesizler malzemesi bakımından büyülü gerçekçi bir metin sayılsa da, bu malzemenin ele alınış tarzı bakımından büyülü gerçekçi metinlerden ayrı gibi görünüyor. Bu çalışmanın amacı, Hasan Ali Toptaş’ın büyülü gerçekçi olduğu iddia edilen Gölgesizler adlı romanını bu bağlamda ele almak; metinde geçen masal ve efsane gibi halk edebiyatı ürünlerinden nasıl faydalandığını gösterirken büyülü gerçekçi akım dahilinde okunup okunamayacağını tartışmaktır.