Browsing by Subject "Aviation"

Now showing 1 - 14 of 14

Open Access
Aviation risk perception: a comparison between experts and novices
(Wiley-Blackwell Publishing, 2004) Thomson, M. E.; Önkal D.; Avcioǧlu, A.; Goodwin, P.
This article describes an exploratory investigation of the risk perceptions of experts and novices in relation to helicopter operations, under conditions where the participants are matched on various characteristics previously found to affect perceptions, such as demographic, gender, and background factors. The study reports considerable evidence of perceptual differences between the two participant groups (i.e., expert pilots and candidate pilots). We find that the experts' perceptions of relative risks are more veridical, in terms of their higher correlation with the true relative frequencies. A significant positive correlation between the flight hours and the contextual risk-taking tendency is also shown, leading the experienced pilots' choices toward risky alternatives in scenarios - a potential result of their overconfidence based on superior task performance. Possible explanations are offered for the findings and potential avenues for future research are identified.
Restricted
Geçmişten bugüne Türkiye’de askeri havacılık ve uzay tabipliği
(Bilkent University, 2021) Tuğrul, Muzaffer Kutluğ; Özgür, Nurdan; Kale, Ceyda Tutku; Çolak, Nursena; Özdilekcan, Gülce
Gülhane Askeri Tıp Akademisi 1898 yılında kurulmuş olup köklerini Osmanlı Devleti’nden almış olan bir kurumdur. 1986 yılında ise ek olarak GATA bünyesinde Havacılık ve Uzay Tıbbı Anabilim Dalı kurulmuştur. Bu kurum kurulduğu dönemlerde dünyada sayılı kurumlardan olmakla beraber, askeri havacılık alanında büyük bir devrim niteliğindedir. Bu araştırmada, bölümün tarihçesi, Havacılık ve Uzay Tıbbı Anabilim Dalı’nın neden ilk başta Türkiye’de kurulduğu, dönemde yapılan araştırmalar, 1980’li yıllarda Askeri Tıp alanında NATO’nun etkileri ve Havacılık ve Uzay Tıbbı’nın bugün geldiği nokta konu edilecektir. Konuyla ilgili eski Havacılık ve Uzay Tabibi olan Mustafa Şengezer’in konu ile ilgili görüşlerinden de yararlanılmıştır.
Restricted
Göklerdeki istikbal: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü
(Bilkent University, 2020) Sülün, Ayşe Aybüke; Bümen, Ebubekir; Çelik, Fatma Selen; Atlı, Gülnur; Yılmaz, Nida Nur
1912 yılında başlayan ilk havacılık çalışmaları, Mustafa Kemal Atatürk'ün "İstikbal Göklerdedir!" sözünü temel alarak 1925 yılında ilk olarak Türk Tayyare Cemiyeti adı altında başlamıştır ve daha sonra Türk Hava Kurumu olarak devam eden kurumsallaşmış yapısını kazanmıştır. 1933 yılı itibari ile önceleri "Türk Hava Postaları" filosu ile ilk Sivil Hava Taşımacılığı gerçekleştirilirken, daha sonraki yıllarda Dünyadaki değişim hızına ayak uydurabilme, Türk Sivil Havacılık faaliyetlerinin uluslararası kimliği, denetlenmesi gibi amaçlar doğrultusunda 1954 yılında Ulaştırma Bakanlığına bağlı olarak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü kurulmuştur. Bu süreçte, çeşitli Sivil Havacılık kazaları yaşanmış ve bu kazaların ardından hava yollarının güvenli hâle getirilmesi için bir dizi önlem alınmıştır. Faaliyetlerini daha hızlı gerçekleştirebilmesi adına 2005 yılı itibariyle Ulaştırma Bakanlığı bünyesinden finansal anlamda özerkliğini kazanmıştır ve Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü teşkilatlanmasında değişikliğe gidilmiştir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü şu an hâlâ çalışmalarını sürdürmektedir.
Restricted
Hasan Tahsin Arısan'ın hayatı
(Bilkent University, 2020) Canbulan, Beril; Ekmekçiler, Derin; Ünal, Aras Fırat; Fidan, Tanay; Baran, H. Nilsu
Türk havacılığının önemli pilotlarından biri olan Hasan Tahsin Arısan, 20 Kasım 1954' te Kalecik'te doğmuştur. 1976 yılında Hava Harp Okulunu bitirerek aynı yıl orduda uçuşa başlamış ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nde 'uçuş öğretmeni' olarak 1996 yılına kadar görev yapmıştır. Bu dönem içinde önemli operasyonlarda görev yapmış, pek çok başarıya imza atmıştır. 'Birinci Ana Jet Üssü 112 Filo Komutanı' olarak 1996 yılında emekli olmuştur. Aynı yıl Türk Hava Yolları kadrosuna geçerek çok sevdiği eğitmen pilot görevine burada da devam etmiş, "Kaptan Pilot" unvanını alarak mesleğindeki uzmanlığını göstermiştir. 25 Şubat 2009 tarihi hem Türk havacılık tarihi hem de Hasan Tahsin Arısan ve sevenleri tarafından unutulmayacak bir gün olmuştur. O gün, İstanbul-Amsterdam uçuşunu yapan Kaptan Pilot, büyük bir felaketi önlemiş, kendi canını feda ederek pek çok kişinin hayatını kurtarmıştır. Günümüzde, "Türkiye'nin kahraman pilotu" olarak anılmaktadır.
Restricted
Havacılıkta ilk kadın uçuş öğretmenleri
(Bilkent University, 2018) Ergüven, Tuğçe Ecem; Budak, Ecem; Mungan, Alp; Selçuk, Mim Ömer Doğa; Şahin, Ulaşcan
Bu araştırmada Türk Havacılık tarihinde önemli bir yere sahip olan uçuş eğitmenliği sektörü üzerine durulmuştur. özellikle bu sektörün öncü kadın mensupları Dilek Ergüven, Emel Arman Karakaş ve Deniz ülke üzerinden incelenen konu, genel anlamda Türk Havacılığı ve pilotaj eğitmenliğini açıklayan kaynaklarla düzenlenmiştir. çalışmada sektördeki cinsiyet dengeleri de irdelenmiş olup, yazılı ve sözlü kaynaklarla ilk Türk kadın uçuş eğitmenleri üzerine bilgiler verilmiştir.
Restricted
Kara havacı pilotların gözünden Kara Havacılık Komutanlığı tarihi
(Bilkent University, 2019) Dirmencioğlu, Ufuk; Çiçek, Umut Ozan; Erdoğan, Ege Mert; Dallıöz, Deniz; Türkmen, Simay
Kara Havacılık Komutanlığı tarih, değişen teknolojiden ve bulunacağı çatışmalarda kendsinden beklenilen sonuçları elde etme amacı ötürü ilk kurulduğundan beri bu faktörlerden çok etklenmiştir. Bu durumdan dolayı, projede ele alınacak başlangıç tarih de 1960lar olarak seçilmiştir, çünkü hem 1960'larda ilk kez Türkiye Kara Havacılık Komutanlığı envanterine helikopterler katılmıştır, hem de yıl olarak bize daha yakın olduğu için 1974 yılında gerçekleşen Kıbrıs Barış Harekâtında görev yapmış pilotlarla iletişim kurmamızı rahatlatmıştır. Kurulan iletişimler sayesinde Kara Havacı pilotların operasyonlar sırasında ne yaşadıklarını, operasyon boyunca nasıl hissettiklerni, ne zorluk çektiklerini, bu operasyonda bulunmanın nasıl sosyal etklernin olabileceği gibi birkaç sorunun cevabını, bunları yaşamış birkaç pilota sorarak cevaplamayı başardık. Bulduğumuz ve okuduğumuz yazılı kaynaklar sayesinde plotlarla konuşurken konuda geçen olaylar, envanter ve benzeri hakkında az çok bilgimiz olduğunu gösterip detaylı cevaplar alabilmeyi başardık. Sonra da bu cevapları yorumladık. Sonuç olarak, amacımız, pilotların bakış açısından Kara Havacılığın ne olduğunu anlatmaktır ve yaptığımız araştırmalar ve görüşmeler sonucu bu amaca ulaştığımızı düşünüyoruz.
Restricted
Kıbrıs gazisi Süleyman Çolak’ın gözünden 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı’nda Hava Kuvvetleri
(Bilkent University, 2024) Doğan, Ada; Yaycı, Barış; Çolak, Efe Süleyman; Sarıkaya, Enes; Dağ, Özge
Bu makalede Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en büyük askeri harekâtı olan ve 1974 yılında düzenlenen Kıbrıs Barış Harekâtı’nın Hava harekâtı ve harekâtın Türk Havacılık Sanayii üzerindeki etkileri incelenecektir. Bu harekât adadaki Türk birliklerine destek sağlamış olması, çıkarma operasyonlarına yardım etmiş ve savunma hatlarında çözülmelere yol açması sebepleriyle önem teşkil etmektedir. Bu çalışma, Kıbrıs Barış Harekâtı’nın hava operasyonunu ve bu harekâtın günümüz Türk Havacılık Sanayisine olan etkilerinin inceleyen bir sözlü tarih çalışmasıdır.
Restricted
Rumkuş'tan Erenkuş'a: Atatürk'ün manevi çocuklarından Erenkuş Ersan'ın hayatı
(Bilkent University, 2018) Taş, Aslı; Tekin, Gökçe; Çırpanlı, Ezgi; Ersan, Gaye Gül; Gürbüz, Buket
Atatürk’ün elinden tutup okumasına destek olması sayesinde Türk havacılığının kalkındırılmaya başlandığı dönemde pilot olan Erenkuş Ersan’ın bu özelliklerine rağmen hayatı hakkında bilgi bulunmamaktadır. Bu sebeple hayatının bilinmeyen yönlerinin aydınlatılması, gerek ülkemizdeki havacılık eğitimindeki gelişmeler hakkında bilgi vermesi ile gerekse Atatürk’ün elinin değdiği diğer hayatlara örnek teşkil etmesiyle araştırma konusu olarak belirlenmiştir. Bu amaçla yapılan çalışmada Erenkuş Ersan’ın hayatı, Atatürk ile tanışması ve onun desteği sayesinde hayallerinin peşinden gitmesi vurgulanarak kronolojik olarak anlatılmıştır. özellikle askeri hayatı, Cumhuriyet kurulduktan sonra gelişmeye başlayan havacılık eğitimi ile ilgili oldukça bilgi vermesi açısından detaylıca incelenmiştir. Bu incelemelerde, ikincil kaynak bulma konusunda yaşanılan zorluklardan dolayı daha ziyade aile üyeleri ile yapılan röportajlar, Erenkuş Ersan’ın 1944 yılında tuttuğu günlüğü, Erenkuş Ersan’ın yazdığı mektuplar ve kendisine ait fotoğraflar temel kaynaklar olarak kullanılmıştır. Askeri hayatı ile ilgili elde edilen bilgiler bizi o dönemdeki havacılık faaliyetleri ile ilgili ikincil kaynaklara yöneltmiştir. Projeye Erenkuş Ersan’ın çocukluk yıllarının aktarımıyla başlanmış, ardından Atatürk ile tanışmasına geniş bir şekilde yer verilmiş, daha sonra Atatürk sayesinde başlayan askeri hayatına detaylıca değinilmiş, son olarak eşinin ölümüyle başlayan ruhsal çöküş dönemine girişi ve ölümüyle proje tamamlanmıştır. Erenkuş Ersan’ın hayatını anlattığımız bu çalışma, bir “ikincil kaynak” olma özelliğini taşımaktadır.
Restricted
TAI’nin 1984 yılında Türk ve Amerikan ortaklar tarafından kuruluşu ve tarihi
(Bilkent University, 2023) Temizkalb, Ece; Akçıl, Zeynep; Çelik, Emircan; Düzenli, Tarık; Özcan, Yunus
Savunma sanayiinin öneminin anlaşılmasının ardından atılan adımlardan biri olan yarı Amerikan şirket TAI’nin kuruluşu, kuruluştan günümüze uzanan dönemde oldukça büyük etkilere sahiptir. Bu makalede, Amerikan ortaklar ve Türk Uçak Sanayi A.Ş. (TUSAŞ) tarafından kurulan şirketin kuruluş aşamaları ve geçmişi incelenmiş olup 2000’li yıllarda şirketin tamamen yerlileştirilmesi ve TUSAŞ çatısı altında birleştirilmesi üzerinde durulmuştur. Şirketin modern dönemi olarak tanımlanabilecek bu süreçte yaşanan gelişmelerden günümüz şirket yapısına ve projelerinden bahsedilerek şirketin tarihi hakkında detaylı bir çalışma yapılmıştır.
Restricted
Türk Hava Kuvvetleri’nde Aerobasi grupları ve tarihi
(Bilkent University, 2020) Tarman, Azra Yaprak; Özdemir, Kaan; Kulaoğlu, Kağan Oğuz; Yazıcı, İhsan Deniz; Gürkan, Olcaytu
Dünyada bir asırdan biraz daha uzun bir geçmişe sahip olan aerobasinin Türkiye’de oluşum ve gelişim aşamalarının incelendiği bu metinde 1914 yılında Teğmen Fazıl Bey’in attığı ilk adımlardan günümüze kadar gelen ve Türk Yıldızları ile zirve yapmış Türkiye aerobasi tarihinin incelendiği bu çalışmada Türkiye Cumhuriyeti’nde kurulmuş akrotimler ele alınmıştır. Neredeyse dünya havacılık tarihiyle yaşıt olan ve dünya aerobasi tarihiyle eş zamanlı gelişim kaydeden bu çalışmalar, Osmanlı Devleti’ne ilk tayyarelerin gelmesiyle başlar ve günümüzde halen sürmektedir. Bir akrotim olarak Türk Yıldızları’nın kurulma sürecinde yaşananlar, kullandıkları ekipmanlar, eğitimleri, gösterileri icra ederken hissettikleri, kuruluşlarından günümüze geçirdiği değişimler ve sergilenen gösterilerden oluşan çalışmada belirtilen konular haricinde Türk Yıldızları’nın amaçları, rolü, görevleri ve önemi de ayrıca incelenerek kayda geçirilmiştir. Türkiye Cumhuriyeti’nin aerobasi takımlarının dünü, bugünü ve yarına dair planlarına yer verilen metinde aerobasi pilotlarının anılarına da ayrıca yer verilmiştir.
Restricted
Türk havacılığının gövdesiz uçağı: THK-13 Planörü
(Bilkent University, 2018) Kalaycı, Selin; Birinci, Aleyna; Uysal, Ege Can; Erdem, Ali Kerem; Yanık, Hakan
Türk Hava Kurumu Uçak Fabrikası 1941 yılında faaliyetlerine başladı ve bu dönemde birçok uçak tasarlayıp üretti. Bu uçaklardan biri de THK-13 planörüydü. THK-13 sadece kanat şeklinde ve diğer elemanların kanada birleşik olarak tasarlandığı bir planördü. Planör fabrikada üretildi ve bir çok test aşamasından geçti. Ancak planör deneme uçuşları sırasında iki tane kaza geçirdi. Bu kazalar ve diğer sebeplerden ötürü bu projeye devam edilmedi ve proje iptal edildi. Bu yazıda bu planörün öncesindeki dönem de dahil olmak üzere hikayesi anlatıldı ve o dönemin havacılığına belli bir çerçeveden bakılmış oldu.
Restricted
Türkiye’de kadının havacılık sektöründeki yeri ve hosteslerin değişen kıyafetleri üzerinden incelemesi
(Bilkent University, 2023) Ergin, Fatmanur; Kalın, Yaren Ruveyda; Cançeker, Elçin; Deniz, Sena; Gidirişlioğlu, Nisa Miray
İlk hostes Ellen Church ile başlayan hosteslik mesleği yıllar içerisinde evrilmiş ve görev tanımları değişmiştir. 1930’lu yıllarda yolcuları karşılama görevi pilotlarda iken bu görevin hosteslere teslim edilmesiyle hosteslik bir hava yolu şirketi temsil aracı olarak görülmüş ve hosteslerin üniformalarının daha temsile uygun görünmesi için tasarımlar yapılmıştır.1 Hava yolu sektörüne hostes olarak atılan kadınlar daha sonra kaptan pilotluğa kadar giden kariyerlere ulaşmışlardır. Hosteslerin görevleri zaman içerisinde genişletilmiştir; güvenlik, düzen, konfor, yardımdır. Hostesler uçağa adım attıkları ilk yıllardan itibaren yolcuların güvenliğiyle, uçağın içindeki düzen ile, yolcuların konforu ile ve yolculara yardım etmekle görevli olmuşlardır. Hostesler hava yolu şirketlerinin temsilcilerinden biri olarak görüldüğü için üniformalarının kullanışlı olup olmadığına bakılmaksızın daha çok şıklığıyla ilgilenilmiştir.2 20. yüzyılın sonuna kadar düşünülmemiş bir konu olan hosteslerin üniformalarının rahatlığı daha sonralarda gündeme gelmiştir. Bununla birlikte üniformalar tasarlanırken ergonomi, rahatlık ve şıklık birlikte düşünülmüştür.
Restricted
Uçak kazalarının Türk sivil havacılık sektörünün gelişimindeki rolü
(Bilkent University, 2020) Saçakçı, Metehan; Karagöz, Melisa; Çalışkan, Umur Arda; Kuş, Can Gökay; Eskili, Bilal Onur
Uçak kazaları Türk sivil havacılık sektörünün gelişiminde kritik bir rol oynamaktadır. Türk sivil havacılık tarihinde gerçekleşmiş olan önemli kazaların incelenmesi sektörün gelişiminin analizinde kayda değer bir katkı sağlamaktadır. Bu makalede bu kazalar bağlamında kazalardan sonra alınan önlemler, kazaların çeşitli alanlarda bıraktığı etkiler, kazaların raporlama süreçleri ve kaza bulguları ele alınmaktadır. Bu etkenler çerçevesinde Türk havacılık tarihinde yaşanmış önemli kazaların sonuçları ve Türk sivil havacılık sektöründeki gelişmeler beraber olarak incelenmiş ve kazaların sektörün gelişimindeki rolleri araştırılmıştır.
Restricted
Yükselen yeni güç: Türk Hava Kuvvetleri (1911-1944)
(Bilkent University, 2018) Karaağaç, Ege Hakan; Konar, Deniz Kemal; Çeliker, İrmak; Karal, Gizem; Yüksel, Okan
Türkiye ilk hava gücüne Osmanlı’nın son zamanlarında sahip olmaya başladı. İlk tayyarelerini yurtdışından alan Türkler ilk havacı personellerini yurt dışına göndererek eğitim almalarını sağladı. Yurt dışı eğitiminin masraflı olduğunu fark eden Mahmut şevket Paşa Türkiye’de havacılık eğitiminin verilmesi gerektiğini vurguladı ve bu alanda ilk defa Yeşilköy’de bir havacılık okulu açıldı ve Türkler ilk defa hava kuvvetleri konusunda teşkilatlanmaya başladı. İşte yeni kurulacak bu dünyadaki yeni kuvvetin ilk temelleri atılmış oldu. Bu araştırma projesinde bu kurulacak yeni Hava Kuvvetinin 1. Dünya Savaşında ve Kurtuluş Savaşında yerini, Cumhuriyet öncesi ve sonrası yapılan teşkilatlanmaları, bu alanda sanayiinin teşkilatlanmada etkilerini ve gelişimini, açılan hava okullarının ve eğitim standartlarında yaşanılan değişiklikleri ve Atatürk’ün Türk havacılığına etkilerini anlatmayı planlıyoruz. Anlatacaklarımızı Hava Kuvvetleri Komutanlığı Tarih Uzmanı Deniz Kurt ve emekli Hava Korgeneral Erdoğan Karakuş’la yaptığımız röportajlarla ve kullandığımız ikincil kaynaklarla sağlamayı amaçlıyoruz. Türk Hava Kuvvetleri Komutanlığının kurulmasına kadarki süreçte havacılık eğitimi, havacılık sanayii ve savaşlarda uçakların uygulanma şekilleri havacılığın teşkilatlanmasında önemli bir yer tutmuştur.