1989 Bulgaristan Göçü: değişim ve direnç arasında sosyo-kültürel dinamikler

Abstract

Bu çalışma, 1989 Bulgaristan Göçü’nün Türk azınlıklar üzerinde yarattığı etkiyi tarihsel süreç ve kimlik algısı üzerinden incelemektedir. Araştırma, başlangıçta Bulgaristan’daki Türk varlığının tarihsel arka planından 198i’lerde artan siyasi tansiyonlara uzanan tarihsel süreci ele almaktadır. Ardından, zorunlu isim değişiklikleri, dini yasaklar ve Belene Kampı gibi çeşitli baskıcı uygulamaların yarattığı etki ve sonucundaki göç süreci analiz edilmektedir. Göçün yarattığı zorluklar ve Türkiye’ye yerleşim sürecinin yanı sıra Bulgaristan’daki Türk azınlıkların sahip oldukları kimliği korumak için gösterdikleri direncin açıklanması hedeflenmektedir. Çalışma, yaşadıkları tüm zorlukların ardından Türk azınlıkların ne tamamen asimile olduğunu ne de tam anlamıyla göç ettikleri Türkiye’ye entegre olabildiğini ortaya koymaktadır. Bunun yerine kendilerine özgü bir kimlik inşa edip onu korumak için ciddi bir direnç gösterrmişlerdir. 1989 Bulgaristan Göçü’nün tecrübe etmiş bireyler ve aktarımları merkeze alınarak mikro tarih perspektifinden incelenmesi, göçün sadece büyük kitlelerin siyasi dinamikler doğrultusunda yer değiştirmesinden ibaret değil, bireyleri ve yaşamlarını derinden etkileyen bir olgu olduğunun kanıtlanması açısından önem arz etmektedir. Araştırma boyunca göç sürecini tecrübe etmiş aile yakını ile yapılan röportajın yanı sıra gazete arşivleri ve meclis tutanakları gibi birincil kaynaklardan faydalanılmış ve akademik tezler, kitaplar, makaleler ve belgesellerden oluşan çeşitli ikincil kaynaklar kullanılmıştır. This study examines the impact of the 1989 migration of Turks from Bulgaria on Turkish minorities through the lens of historical process and the way they perceive their identity. At the beginning, research aims to explain historical background of Turkish minorities in Bulgaria and historical process of increased political tensions in 1980’s. Later, effects of various oppressive practices like forced name changes, religious prohibitions, and the Belene Camp, which ended up with migration process, is analyzed. The study aims to explain the challenges of migration and settlement process and the resistance Turkish minorities in Bulgaria showed to preserve their identity. Despite all the difficulties they had, our study shows that the Turkish minorities neither completely assimilated nor fully felt themselves integrated into Turkey. They built a unique identity, and showed a serious resistance to preserve it. The examination of 1989 migration of Turks from Bulgaria from a microhistory perspective is crucial because of the focus we had on individuals and their experiences. Using this perspective shows us that migration is not only about large groups moving due to the requirements of political dynamics but a phenomenon that affects and changes people’s life completely. Throughout the research, interview with a family member who experienced the migration process, newspaper archives and parliamentary records used as primary sources. Academic theses, books, journal articles and documentaries are used as secondary sources and supported the study from various points.