Türk eğitim tarihinde Köy Enstitüleri: Gönen Köy Enstitüsü

Osmanlı döneminde, Anadolu’daki gözden uzak köylerde yaşanan eğitim eksikliklerini gidermek adına Cumhuriyet döneminde bazı reformlara başvuruldu. Köy Enstitülerinin açılışı da eğitim alanındaki bu eksikleri kapatmak adına yapılan reformlardan bir tanesidir. 1940 yılında açılan Köy Enstitüleri, öğrencilere hem teorik hem pratik bilgiler kazandırarak köy öğretmenleri yetiştirmeyi amaç edindi. Gönen Köy Enstitüsü, 1942 yılında açıldı ve sonrasında geçirdiği değişimlerle günümüze kadar varlığını devam ettirmeyi başardı. Vizyonu ve misyonuyla Köy Enstitülerinin topluma kazandırdığı sosyokültürel ve ekonomik etkileri de köy halkının kalkınmasında önemli rol oynadı. Ancak 1946 yılından sonra yaşanan siyasi değişimlerle birlikte halkın Köy Enstitülerine olan bakışı ve Köy Enstitülerinin asıl vizyonlarından uzaklaşmaları nedeni ile kapatılmak durumunda kalındı. Gönen Köy Enstitüsü de ismi birden fazla kez değişerek günümüzde Gönen Fen Lisesi olarak varlığını sürdürmektedir fakat bu değişim sürecinde tek değişen ismi olmadı. Aynı zamanda eğitim sistemi da daha ezberci ve pasif bir hal aldı. Bu çalışmada Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet dönemi başlangıcında Köy Enstitülerine duyulan ihtiyaçtan, açılma süreçlerinden, Gönen Köy Enstitüsünün spesifik açılma hikayesinden, verdiği eğitim ve köy halkına katkılarından, mezunlarından, kapatılış hikayesi ve sebeplerinden, son olarak da kapatıldıktan sonra geçirdiği değişimlerden bahsedilecektir.

During the Ottoman era, various reforms were attempted in the Republic period to address the educational deficiencies in the remote faraway villages of Anatolia. The opening of the Village Institutes was one such reform initiative aimed at remedying these educational shortcomings. Established in 1940, Village Institutes aimed to train rural teachers by providing both theoretical and practical knowledge to students. Gönen Village Institute was opened in 1942 and managed to sustain its existence through subsequent changes. Its vision and mission, along with the socio-cultural and economic impacts imparted by the Village Institutes on society, played a significant role in the development of rural communities. However, due to political changes happened in 1946 and a divergence from the original vision, public perception of the Village Institutes shifted, leading to their closure. Gönen Village Institute underwent name changes and continues to exist today as Gönen Science High School, but this transformation didn't solely involve a change in its name. Simultaneously, the educational system became more rote-based and passive. This study will cover the necessity of Village Institutes during the Ottoman and early Republic periods, their establishment processes, the specific opening story of Gönen Village Institute, the education provided and contributions to rural communities, its alumni, reasons and story behind its closure, and the changes it underwent post-closure.