Anadolu'dan bir değer: Gezek kültürü

Abstract

Gezek Kültürü Osmanlı Devletinin ilk başkenti olan Bursa ilinde ortaya çıkmıştır. Türk toplumunun kültürel değerlerine olan bağlılığı sayesinde oldukça köklü bir gelenek haline gelmiş olup nesiller boyu sürdürülmüştür. Müzik merkezli bir sohbet ortamı oluşturulması ve Gezek üyelerinin evlerinde sırayla toplantılar düzenlenerek sürdürülmesi bu organizasyonun genel özelliklerinden bazılarıdır. Bunun yanı sıra, müzik icrası bu toplantıların temel unsuru olarak görüldüğü için, Gezek Kültürü Türk Sanat Musikisi gelişiminde de önemli bir rol oynamaktadır. Dış Gezek ve İç Gezek olarak kendi içinde iki ana duruma ayrılır. Bu İç Gezek için 41 kişiden oluşan grup üyelerinden birinin evinde buluşularak Türk Müziği Kültürüne mensup enstrüman icralarıyla meşk ortamının sentezlenmesi olarak tarif edilebilir. Dış Gezek için ise daha sosyal bir durum söz konusudur. Üyelerin katkılarıyla toplanan para ile bir tatile gidilir ve Gezek toplantıları bu şekilde farklı ortamlarda da gerçekleştirilebilir. Gerek yoksullara olan yardımsever yaklaşımlarıyla, gerek yetenekli müzisyenlere destek olmalarıyla Gezek üyeleri, toplumsal dayanışma anlamında da önemli bir etkendir. Gezek Kültürü, Türk Kültürünün geçmişe yönelik değerlerinin müzik aracılığıyla taşınmasında etkili olmuştur. “Saz başlar söz biter” düşüncesiyle müziği ön plana çıkaran Gezek Kültürü sürdürülmeye devam etmektedir.

Gezek culture has emerged in the first capital city of the Ottoman Empire which is Bursa. It has become a rooted tradition and been continued thanks to the Turkish people’s loyalty to their cultural values. Some of the general features of this organization is to create a music-centered environment of conversation and organize a meeting in turn at the houses of Gezek members. Apart from this, since performing music was seen as the main element of these meetings, Gezek culture plays an important role in the development of the Turkish Classical Music. The culture is divided into two main situations called “External Gezek” and “Internal Gezek”. Internal Gezek can be defined as the synthesis of the playing instruments that belong to Turkish Music Culture and the atmosphere of practicing through meeting at the one of the members’ house from the group consisting of 41 people. For the External Gezek, a more social situation is in question. They go to a holiday with the money collected by the contribution of the members and thanks to this, Gezek culture can be carried out to different environments. Considering their helpful approach to the people who are in need and support to the talented musicians, Gezek members are an important factor in terms of social solidarity. Gezek culture has been effective for carrying over the retrospective values of Turkish Culture regarding the music as the tool for this. With the idea of “instrument begins, word ends” that highlights the music, Gezek Culture continues to be maintained.