12 Eylül 1980 darbesi sonrası kurulan danışma meclisinin anayasal süreçteki rolü

Abstract

İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi’ndeki HIST-200 dersi için yapılan bu çalışmada, 12 Eylül 1980 Darbesi sonrası yeni bir anayasaya duyulan ihtiyaç üzerine kurulan Danışma Meclisi (DM) ve anayasal süreçteki rolü incelenmiştir. Öncelikle ülkenin darbe sürecindeki durumuna ve yeni bir anayasaya neden ihtiyaç duyulduğuna değinilmiştir. Bu gereksinimlerle oluşturulan DM, kuruluş aşamasında yapılan seçimler, yapılan seçimlerin demokratik açıdan niteliği ve anayasal süreçteki görevleri ile anlatılmıştır. DM’nin anayasanın hazırlandığı dönemde tek organ olmaması ve MGK ile iş birliği içinde oluşundan hareketle DM’nin MGK ile olan ilişkisi de projemizde irdelenmiş ve DM’nin yetki bakımından bağımsızlığı tartışılmıştır. DM halkı temsil eden bir kuruluş olduğu için dönemin sosyal ve siyasi koşullarının anayasal süreçte DM’nin verdiği kararlar üzerinde etkisi olmuştur. Bu kararlar projemizde örneklerle incelenmiş ve bu kararlarla halkın ihtiyaçlarının nasıl karşılanmasının amaçlandığı irdelenmiştir. DM’nin Türk siyasal hayatındaki benzer şartlarda kurulan 1961 Temsilciler Meclisi ile benzerlikleri kadar farklılıkları da bulunduğu için geniş çaplı bir karşılaştırılmasına projemizde yer verilmiştir. Son olarak dönemin tanınmış isimlerinin DM hakkındaki görüşlerine vurgu yapılmış ve nihai anayasa taslağının kabul süreci aktarılmıştır. In this study, which was conducted for İhsan Doğramacı Bilkent University's Hist 200 course, the Consultative Council, which was founded on the need for a new constitution after the September 12, 1980 coup, and its role in the constitutional process were investigated. First of all, the situation of the country in the coup process and why a new constitution is needed were mentioned. The Consultative Council, which was formed with these requirements, was explained with the elections held during the establishment phase, the democratic nature of the elections and its duties in the constitutional process. The Consultative Council was not the only organ at the time the constitution was prepared and was in cooperation with the MGK. For this reason, the relationship of the Consultative Council with the MGK was also included in our project and the independence of the Consultative Council in terms of authority was discussed. At this point, the draft constitution prepared by the Consultative Council and the approvals and amendments of the MGK on this draft were also investigated. Since the Consultative Council represents the society, the social-political conditions of the period had an impact on the decisions to be made by the Consultative Council in the constitutional process. These decisions and how these decisions were aimed to meet the needs of the society were examined with examples in our project. When Turkish political life is investigated, it is observed that a similar example of the Consultative Council was the House of Representatives in the 1960s. Since these two councils have differences as well as similarities, a wide-ranging comparison is included in our project. Finally, the views of the professionalists of the period about the Consultative Council were emphasized and the process of adoption of the final draft constitution has been transferred.