Cumhuriyet'in bağımsızlık kalesi: Azm-i Milli Un Fabrikası

Abstract

Azm-i Milli fabrikası Aksaray'da kurulmuş bir un fabrikasıdır. Türkiye'nin ilk anonim şirketi olan Azm-i Milli Türk Anonim Şirketi tarafından kurulmuş olması ve Cumhuriyet'in ilk un fabrikası olması dolayısıyla tarihi öneme sahiptir. Atatürk tarafından Osmanlı Devleti'nin karşı karşıya kalmış olduğu ve sonunu hazırlayan geri kalmış ekonominin kalıntılarından bir sanayi ülkesi çıkarma amacıyla teşvik politikaları uygulanmış, bankalar ve sanayi odaları kurularak teşkilatlanma çalışmalarına başlanmıştır. Bu dönemde ürünlerin işlenmesi ile kaynakların ekonomik olarak verimini arttıran tarıma dayalı sanayi tesisleri hızla çoğalmaya başlamıştır. Azm i Milli un fabrikası da bunların ilklerinden bir tanesi olarak Aksaray milletvekili Vehbi Çorakçı Bey'in tavsiyesi ile kurulmuştur. Un üretiminin yanı sıra elektrik üretimi ile Aksaray'ı Türkiye'nin en önce elektriğe kavuşan illerinden bir tanesi yaparak ve soğuk hava depoları kurup vatandaşların ürünlerini depolama imkânı sunarak Aksaray halkına hizmet etmiştir. İki defa kapasite artırımına gidilmiş olunsa bile nihayetinde modern fabrikaların yaygınlaşmasından dolayı müzeye dönüştürülmesine karar verilmiştir. Azm-i Milli'nin verdiği hizmetler sebebiyle tuttuğu kayıtlar ayrıca Aksaray'ın geçmişine ışık tutmaları dolayısıyla önemlidir. Azm-i Milli factory is a flour factory established in Aksaray. Established by Turkey's first joint-stock company, Azm-i Milli Turk Incorporated and it being the Republic's first flour factory is of historical importance. Incentives have been put in place by Atatürk to build up an industrial nation from the remnants of the lagging economy that the Ottoman Empire faced and ultimately led to its downfall and organization efforts had begun by establishing banks and chambers of industry. During this period, agriculture-based industrial facilities, which increase the economic efficiency of resources with the processing of products, began to multiply rapidly. Azm-i Milli flour factory was established as one of the first of these with the advice of Vehbi Çorakçı Bey, the member of the parliament from Aksaray. In addition to flour production, Aksaray served its people by making Aksaray one of the first cities in Turkey to gain access to electricity and by setting up cold storage areas and offering the opportunity to store the goods of its citizens. Even though the capacity was increased twice, it was ultimately decided that the factory should be converted into museums because of the increasing number of modern factories. The records kept by Azm-i Milli due to their services are also important because they shed light on Aksaray's past.