A Framework for web-based education systems supporting interdisciplinary design collaboration

Abstract

Web-based educational systems are promising applications to enhance design education. Although the advantages of such systems have been discussed in the literature extensively, few studies in the field have used them for teaching interdisciplinary design collaboration. In order to alleviate this problem, a web-based interdisciplinary building design studio was designed and implemented. Considering the lack of systematic approaches in the use of Information and Communication Technologies (ICT) in studios, this paper offers a framework for analysing, understanding and exploiting web-based studios in terms of aim, content, method and management in the light of the case study.

Hızla gelişen teknolojik altyapı ve geniş bantlı internet erişimi her alanda olduğu gibi yapı tasarımı alanında da değişimlere yol açmıştır. Fiziksel sınırları kısmen ortadan kaldıran iletişim teknolojileri ve bilgisayar destekli tasarım kavramı belli bir süredir hem donanım hem de yazılım olarak gelişme göstermiş, birçok disiplinin işbirliği içinde çalışması gereken yapı sektörü de bu hızlı değişime adapte olmaya çalışmıştır. Sözü edilen gelişmelere paralel olarak, bilgisayar teknolojilerinin yapı eğitiminde kullanımı artmıştır. Bu konuyla ilgili çok sayıda deneysel uygulamanın yanı sıra pek çok akademik çalışma da mevcuttur. Fakat konuyla ilgili araştırmalar, şimdiye kadar yapılan çalışmaların birçoğunun bilgi ve iletişim teknolojilerini tasarım eğitimine (atölye/ stüdyo) sadece eklemeye çalıştığını ve bunun sonunda da bilgisayar destekli tasarım uygulamalarının eğitime katkılarının tam olarak gerçekleştirilemediğini göstermiştir. Ayrıca, yapılan çalışmaların çoğunda farklı disiplinlerle, farklı kültürlerle ve farklı ülkelerle beraber çalışmak mümkün olduğunda nelerle karşılaşılabileceği tam olarak vurgulanmamıştır. Tasarım sürecinde işbirliği konusu günümüz yapı sektöründe çok önemli olmasına rağmen, üniversite eğitim müfredatları ilerde birlikte çalışması beklenen meslek gruplarının ilgi/yetki alanları ve bunların nasıl örtüştüğü hakkında öğrencilere yeterli bilgiyi sunmamaktadır. Tasarımda işbirliğini eğitimle bütünleştirmek için, ortak dersler yürütülmesi ya da yapı eğitiminin belli bir süre boyunca farklı meslek grupları için ortak konular içermesi gibi öneriler geliştirilmiş, fakat ne yazık ki uygulamadaki zorluklar yüzünden problemler tam olarak çözülememiştir. Bütün bunların sonucunda, disiplinler arası iletişim, yapı eğitiminin ve yapı sektörünün önemli bir problemi olmaya devam etmektedir. Web tabanlı eğitim sistemleri bilgisayar destekli tasarım uygulamaları arasında tasarımda işbirliğini desteklemek açısından önemli bir yere sahiptir. Web tabanlı sistemlerin coğrafi kısıtlamaları kaldırması, daha hızlı ve ucuz olması gibi konular literatürde çok tartışıldığı halde, tasarımda farklı disiplinlerin işbirliği konusunda bu sistemlerin kullanımıyla ilgili çalışmalar yok denecek kadar azdır. Bu bağlamda, çalışmamızın amacı tasarım eğitiminde web tabanlı sistemleri farklı meslek gruplarının işbirliğini öğrencilere eğitim süreci içinde öğretmek için kullanmaktır. Bu amaçla, 2004 yılı güz akademik döneminde Bilkent Üniversitesi, Güzel Sanatlar Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, İç Mimarlık Bölümü, IAED 316 Computer Applications (Bilgisayar uygulamaları) ve Hollanda Delft Teknik Üniversitesi, Mimarlık Bölümü, BK 6810 Audio-Visual Production (Görselişitsel üretim) dersleri öğrencileri arasında bir dönemlik ortak bir proje yürütülmüştür. Projede öğrencilerin yapı tasarımı sürecinde mimar-iç mimar ilişkisini prova etmeleri amaçlanmıştır. Ortak proje konusu olarak Hollanda’da bir Türk dükkanı tasarlanması istenmiştir. Proje mevcudu, 3 mimarlık ve 2 iç mimarlık öğrencisinden oluşan 8 gruba ayrılmıştır. Hollandalı öğrenciler projenin mimari kısmı (yer seçimi, binanın formu ve yapısı vb.), Türk öğrenciler ise iç mimari kısmı (tefriş, aydınlatma, renk, doku, dolaşım vb.) ile daha yoğun ilgilenmişlerdir. Proje süresince iki ülkedeki öğrenciler fiziksel bir ortamda buluşmadan tamamen web tabanlı sistemleri (InfoBase, Weblog, MSN vb.) kullanarak tasarım kararları almışlar ve dosya paylaşımı ile projelerini tamamlamışlardır. Bu çalışma, Web tabanlı eğitimin mevcut ders programlarına kaynaştırılmasıyla, tasarım öğrencilerinin geleceğin uluslararası ve çok disiplinli iş dünyasına daha iyi hazırlanmaları için bir araç olarak kullanılabileceğini göstermiştir. Bu makalede, tamamlanan alan çalışmasının bulgularından yola çıkılarak, yapı tasarımında işbirliğinin web tabanlı eğitim teknolojileriyle öğretilmesi için bir çerçeve sunulmaktadır. Bu çerçeve, uygulamadaki amaçlar, içerik, yöntem ve yönetim konularını farklı disiplinlerin birarada çalışması esasına göre ele almaktadır. Benzer uygulamaların hızla gelişen teknolojiye bağlı olarak yaygınlaşması öngörüldüğünden, sunulan çerçevenin konuyla ilgili gelecek çalışmalara yardımcı olması umulmaktadır.