İlk siyasi mizah dergisi: Diyojen

Abstract

Matbaanın Osmanlı'ya gelişi ile başlayan gazetecilik ve dergicilik alanındaki çalışmalar yazarları ve çizerleri mizahi ve aynı zamanda siyasi eleştiriler içeren dergiler çıkarmaya itmiştir. Bu dergilerin ilki olarak sayılabilecek Diyojen Dergisi 1870 yılında Osmanlı Toprakları içersinde yayım hayatına başlamıştır. Dergide yayınlanan karikatürler, nükteli yazılar özgürlük ve adalet gibi kavramları ele alarak döneminin hükümetini eleştirmiştir. Bu eleştiriler Diyojen Dergisi'nin birçok kez sansüre maruz kalmasına, süreli ve nihayetinde süresiz olarak kapatılmasına neden olmuştur. Teodor Kasap tarafından çıkarılmış olan ve Namık Kemal gibi tanınan yazarların da yazım kadrosunda olduğu Diyojen Dergisi'nin biçimsel özelliklerine, içeriğine, neden sansüre maruz kaldığına ve bu sansürlere nasıl tepki verildiğine dair araştırmalar bu makalenin konusu olacaktır.

Beginning with the arrival of the printing house in the Ottoman Empire, journalism and magazine works pushed writers and illustrators to publish magazines with humorous and political criticism at the same time. Diyojen Magazine, which can be considered as the first of these journals, started its publishing life in 1870 within the Ottoman territories. Cartoons and witty articles published in the magazine were critical of the government of its era, addressing concepts such as freedom and Justice. These criticisms caused the Diyojen Magazine to be subject to censorship many times, and to be closed eventually. Research on the formal features, content, why it was subjected to censorship and how it was reacted to these censors will be the subject of this article.