Mit’in 3. Adamı: Sabahattin Savaşman

Abstract

1977 yılında, bugün Türk siyasi tarihinin tozlu sayfalarında kalmış bir olay olan Milli İstihbarat Teşkilatı, İstihbarat Başkanlığı Yardımcısı, kendi deyimiyle “MİT’in 3. Adamı” Sabahattin Savaşman’ın casusluktan tutuklanması hadisesi cereyan etmiştir. 1960 Darbesinin etkilerinin hala görülmekte olduğu, 1970’lerin çalkantılı sosyo-politik ikliminde gerçekleşen bu olay, MİT’in yeni yapısıyla henüz 12 yıllık, genç bir kurum olduğu ve ülkedeki olayların arka planında ABD’nin görüldüğü, döneminde büyük yankı uyandırmış ve ABD paranoyasını artırmıştır. Günümüze gelirken ise önemini kaybetmiş, istihbarat üzerine çalışan akademisyenler ve bazı komplo teorisyenleri dışında unutulmuştur. Oysaki Türkiye’nin istihbarat teşkilatı, MİT’in hiyerarşik olarak üçüncü konumunda bulunan bir ismin, yabancı istihbarat örgütlerine gizli belge verirken hele hele suçüstü yakalanması ve mahkûm edilmesi, bugün bile hatırlanması gereken bir olaydır. Bu kapsamda, makalede Türkiye’nin içinde bulunduğu durum, Savaşman’ın MİT içerisinde bulunduğu konum, yakalanışı ve yargı süreci, Savaşman ve yakalanışında görev alan MİT yetkilerinin hatıratları ve olayın basına yansımaları derlenmiştir.

In 1977, an event that has remained in the dusty pages of Turkish political history occurred, the National Intelligence Organization, Deputy Head of Intelligence, Sabahattin Savaşman, in his own words, "the 3rd man of the MIT" was arrested for espionage. This event, which took place in the turbulent socio-political climate of the 1970s, in which the effects of the 1960 Coup were still being seen, had a great impact and increased the paranoia of the United States in a period when MIT was a young institution of only 12 years with its new structure and the USA was seen in the background of the events in the country. Today, it has lost its importance and has been forgotten except for a few academics working on intelligence and some conspiracy theorists. However, it is an event that should be remembered even today, that a person who is in the third position of Turkey's intelligence agency, hierarchically, being caught red-handed and sentenced for handing secret documents to foreign intelligence organizations. In this context, the situation in Turkey, the position of Savaşman in MIT, his arrest and the judicial process, the memories of Savaşman and MIT authorities involved in his capture and the reflections of the event in the press are compiled in this article.