Bir göç hikayesi: Ercan Ailesi (1915-1923)

Osmanlı İmparatorluğu 19. ve 20. yüzyıllarda gerçekleşen Balkan Savaşları, I. Dünya savaşı ve Kurtuluş Savaşı ile büyük toprak kayıpları ve büyük bir gerileme yaşamıştır. 1923’te Cumhuriyetin ilanıyla resmen sonlanan bu imparatorluk ulaştığı geniş topraklarda politik, sosyolojik ve kültürel birçok iz bırakmıştır. Kazanılan topraklar sadece vergiye bağlanıp geliştirilmekle kalmamış ayrıca Türk ve Müslümanlaştırılmıştır. Bu makalede konu edinilecek Ercan Ailesi gibi birçok aile kazanılan topraklara yerleştirilmiş ve oralarda yüzyıllarca yaşamıştır. Kurtuluş Savaşı ve ardından Lozan Antlaşmasının gerçekleşmesinin ardından ise bu insanlar Türk-Yunan nüfus mübadelesi kapsamında ana yurtlarına geri getirilmişlerdir. Aynı zamanda Anadolu’da yaşayan Rum kökenli insanlar da Yunanistan’a iade edilmiştir. Ercan Ailesi bu dönemi bu dönemi Selanik’ten Türkiye’ye göçleri sırasında deneyimleme şansı bulmuş ve makalemizin konu edineceği zorlukların neredeyse hepsini birebir yaşamıştır. Bu çalışmada Ercan Ailesi’nin deneyimlerinden yola çıkarak 1923 Türk-Yunan nüfus mübadelesinin sosyo-kültürel, politik ve ekonomik etkileri araştırılıp incelenecektir.

The Ottoman Empire, undergoing significant territorial losses and a profound decline during the 19th and 20th centuries, faced the Balkan Wars, World War I, and the War of Independence. Officially concluding with the establishment of the Republic in 1923, the empire left enduring political, sociological, and cultural legacies across its vast territories. The acquired lands were not only subjected to taxation and development but were also subject to Turkish and Muslim assimilation efforts. This article focuses on families like the Ercan family, who were resettled in the gained territories and lived there for centuries. Following the War of Independence and the subsequent Treaty of Lausanne, these individuals were repatriated to their homeland as part of the Turkish-Greek population exchange. Simultaneously, Anatolian residents of Greek descent were returned to Greece. The Ercan family experienced the challenges of this period firsthand during their migration from Thessaloniki to Turkey, embodying nearly all the difficulties that our article will address. This study investigates and analyzes the socio-cultural, political, and economic effects of the 1923 Turkish-Greek population exchange based on the experiences of the Ercan family.

Özlem Elif İşler, HIST200-20 (2023-2024 Fall); 1