Doğu Karadeniz’in güneşe çağrısı: Ehtrohavitso

Abstract

Bu makalede, Doğu Karadeniz coğrafyasında görülen güneş duası ve güneş duasının Trabzon ili Çaykara ilçesi Uzuntarla köyü Ablayaras yaylasına özgü hali olan Ehtrohavitso ritüeli incelenmiştir. İnceleme sırasında hem yazılı kaynaklardan yararlanılmış hem de Ehtrohavitso’nun yapılışına şahitlik eden ve bizzat katılan yöre halkı ile röportaj yapılmıştır. Bu çalışmada; güneş duasının kökeni, güneş duası ritüelinin altında yatan sosyoekonomik sebepler, güneş duasının farklı yorumları, Ehtrohavitso’nun ne olduğu, nasıl yapıldığı, kendine özgü yönleri ve uygulandığı toplum ile nasıl karşılıklı etkileşime girdiği araştırılmıştır. In this article, the sun prayer observed in the Eastern Black Sea region and the ritual specific to the Ablayaras plateau in Uzuntarla village, Çaykara district, Trabzon province, known as Ehtrohavitso, are examined. During the examination, both written sources and interviews with the local people who witnessed and participated in the Ehtrohavitso ritual were utilized. In this study, the origins of the sun prayer, the socio-economic reasons underlying the sun prayer ritual, different interpretations of the sun prayer, what Ehtrohavitso is, how it is performed, its unique aspects, and how it interacts with the community in which it is practiced are investigated.