1964 Rum sürgünün Gökçeada üzerindeki etkileri

Abstract

Türkiye ve Yunanistan arasındaki gerginliklerin Kıbrıs krizi ile artmasıyla birlikte Türkiye, ülkesinde bulunan Rumları bir diplomatik koz haline getirmek istedi. Bu sebeple 16 Mart 1964 tarihinde Yunanistan ile arasındaki anlaşmayı tek taraflı feshederek Yunan uyruklu Rumların en kısa sürede ülkeyi terk etmeye zorladı. O dönemde Gökçeada bölgesinde yaşayan yoğun Rum nüfusu da göçe maruz bırakıldı. Aynı tarihlerde yayımlanan “İmroz ve Bozcaada ile ilgili MGK Kararı ile birlikte Gökçeada halkı kendini büyük değişimlerle karşı karşıya buldu. Bu dönem sadece Türk-Yunan ilişkileri için değil, Türkiye Cumhuriyeti’nin kendi içinde barındırdığı azınlıklara karşı tutumu için de bir dönüm noktası sayılabilir. Bu olaylar kapsamında bu çalışmada 1964 öncesinde Gökçeada’nın siyasi ve toplumsal durumu, bu dönemde uygulanan devlet politikalarının sebepleri ve 1964 Rum sürgünü sonucunda Gökçeada’da gerçekleşen değişimler incelenecektir.

As the tensions between Türkiye and Greece increased with the Cyprus crisis, Türkiye wanted to turn the Greeks in its country into a diplomatic trump card. For this reason, on March 16, 1964, Türkiye unilaterally terminated the agreement with Greece and forced the Greek nationals to leave the country as soon as possible. At that time, the dense Greek population living in the Gökçeada region was also subjected to emigration. With the "NSC Decision on Imbros and Bozcaada" published at the same time, the people of Gökçeada found themselves facing major changes. This period can be considered a turning point not only for Turkish-Greek relations but also for the attitude of the Republic of Türkiye towards the minorities it harbors. Within the scope of these events, this study will examine the political and social situation of Gökçeada before 1964, the reasons for the state policies implemented during this period and the changes that took place in Gökçeada as a result of the 1964 Greek deportation.