Dönüştürücü liderliğin Türkiye bağlamında yeniden kavramsallaştırılması

Bu çalışma, dönüştürücü liderliğin kültürel ve tarihsel açıdan özel bir konumu olan ülkemizde nasıl algılandığını ve tanımlandığını, boyutlarının neler olduğunu ve Batı literatüründen ne tür farklılıklar gösterdiğini kültürel bir yaklaşımla araştırmıştır. Birinci çalışmada 31 bilgi çalışanı ile yapılan mülakatlar sonucunda dönüştürücü liderliğin nasıl algılandığı ve tanımlandığı incelenmiştir. İkinci çalışmada, 230 ARGE çalışanından veri toplanarak elde edilen kültürel maddelerin psikometrik özellikleri test edilmiştir. Evrensel ve kültürel maddelerin bir arada incelendiği faktör analizi sonuçları dönüştürücü liderliğin üç boyutta toplandığını göstermiştir: İlgili-Babacan Liderlik, İlham Veren Karizmatik Liderlik ve Aktif-Entellektüel Uyarıcı Liderlik. Bu faktörlerin Babacan ve Aktif tarafları kültü- rel özellikleri temsil ederken, Ilham Veren Karizmatik Liderlik hem kültürel hem evrensel özellikler taşımaktadır. Araştırmamızın hipotez testi olan üçüncü çalışmasında ise, 256 ARGE çalışanı ve liderlerinden veri toplanmıştır. Bu aşamada ise üç boyutun literatürün işaret ettiği değişkenleri yordayıp yordamadığına bakılarak söz konusu kültürel maddelerin evrensel maddelerin ötesinde bir açıklama getirdiği görülmüştür. Bulgular ekonomik ve sosyal bir geçiş dönemi yaşayan ülkemiz özelinde pratik uygulamalar1 açısından tartışılmakta ve dönüştürücü liderliğin söz konusu kültürel özelliklerine yönelik kuramsal öneriler sunulmaktadır.

The present study adopting cultural approach, investigated how transformational leadership is defined in the Turkish context, what its dimensions are and to what extent these cultural features differ from the universal dimensions in the literature. The first study examined how transformational leadership is defined and understood through interviews with 31 knowledge workers. In the second study with data from 230 R&D employees, we tested the psychometric properties ofthe emic items. Factor analysis conducted with both etic and emic items revealed three factors: Considerate-Paternalistic Leadership, Inspiring Charismatic Leadership, Active-Stimulating Leadership. Among these factors, Paternalistic and Active Leadership represented the emic aspects, while Inspiring-Charismatic Leadership included both emic and etic items. In the third hypotheses-testing study, data was collected from 256 R&D employees and their leaders. The results showed that factors predicted important outcomes of transformational leadership and emic aspects of these dimensions predicted those outcomes above and beyond universal dimensions. Findings are discussed with reference to the recent economic and social change in Turkey in addition to theoretical suggestions regarding the emic aspects.