Türkiye’nin ilk paraşüt kumaşı üretiminden şimdiye parlamış tekstil

Abstract

Bu çalışmada Parlamış Tekstil A. Ş.’nin temellerinin atıldığı günlerden gelişim sürecine kadar uzanan süreç araştırıldı. Türkiye’de paraşüt üretiminde ilk ve üretimleriyle Kıbrıs Barış Harekatı’na büyük yardımları dokunmuş, aynı zamanda teknik tekstilin öncülerinden, hikayesi 1940 yılına dayanan Parlamış Tekstil’in incelendiği bu araştırma yazısında ilk olarak Türkiye'nin ve şirketinin kurulduğu Bursa’nın tekstil tarihi açıklanacaktır. Sonrasında Türkiye’nin Kıbrıs Harekâtı esnasında silah ambargosu sorununa çözüm olarak Adnan Ener’in ürettiği ilk yerli paraşüt kumaşının önemini vurgulamak adına Kıbrıs Barış Harekâtı ve silah ambargosu ile ilgili bilgi verilecektir. Ener’in kişilik özellikleri, tekstil endüstrisine atılımı ve Türk Tekstilcilik tarihindeki başarıları sonraki kısımda detaylandırılacaktır. Ardından Adnan Ener’in damadı Atilla Parlamış’ın öncülüğünde sanayileşme hareketine başlayan Parlamış Tekstil A. Ş.’nin kuruluş ve gelişim sürecine dair detaylar gösterilecektir. Şirketin kurduğu çeşitli iş birlik, öncelikle yurt içi ardından birçok yabancı marka ve ülke üzerinden örneklendirilecek ve üretimde özen gösterilen noktalar ile teknolojinin kullanımındaki özen belirtilecektir. Özellikle ipek böcekçiliğinden, ilkleri gerçekleştiren teknik tekstilciliğe uzanan kuşaklar arası bilgi aktarımı ve yolculuk anlatılacaktır. This study explores the foundation and development process of Parlamış Tekstil A.Ş. The research focuses on Parlamış Tekstil, whose roots trace back to the 1940s, and which played a pioneering role in technical textiles in Turkey, notably becoming the first in the country to produce parachutes—significantly contributing to the Cyprus Peace Operation. The paper begins with an overview of the history of textile production in both Turkey and Bursa, the city where the company was established. It then discusses the arms embargo during the Cyprus Peace Operation and emphasizes the importance of the first domestically produced parachute fabric by Adnan Ener, offering it as a solution to the embargo crisis. Subsequent sections provide a detailed account of Ener’s personality traits, his entry into the textile industry, and his notable achievements in the history of Turkish textile manufacturing. Following this, the paper outlines the establishment and growth of Parlamış Tekstil A.Ş. under the leadership of Adnan Ener’s son-in-law, Atilla Parlamış, who initiated the company’s industrial expansion. The company’s various collaborations—first domestically, then with several international brands and countries—will be illustrated with examples. The research also highlights the company’s meticulous attention to production quality and its careful integration of technology. Finally, the study addresses the intergenerational transfer of knowledge, tracing the journey from sericulture to groundbreaking advances in technical textiles.