Türkiye’de Kafkas derneklerinin merkezi bir örgütte toplanmaları ve bunun çerkez kültürü ve değerlerinin yaşatılmasına etkileri

Bu çalışmada Türkiye’deki en kalabalık etnik gruplardan biri olan Çerkezlerin, 19. yüzyılda sürgün yaşamak zorunda kaldıklarından sonra, Anadolu’da dağınık bir şekilde yerleşmeye ve yaşamaya başladıklarından kısaca bahsedilecek; dağınık olmalarının yarattığı olumsuzluğun, aralarındaki toplumsal birlik ve beraberliğin yükseltilmesi vizyonu oluşturduğu ve bu vizyonun gerçekleşmesinin ilk adımı olarak da 1975’te Türkiye’deki Kafkas Derneklerinin bir çatı altında toplanması incelenecektir. Bu yolla, Kafkas Derneklerinin kurulma sebepleri anlaşıldığı gibi, bunun yanında derneklerin Çerkez kültür ve değerlerinin yaşatılmasında hangi etkilere sahip oldukları ifade edilecektir. Çerkez kültürü geçmişten bugüne devam ediyorsa, bu konuda derneklerin rolleri, düzenledikleri etkinlikler, çeşitli sivil toplum kuruluşlarıyla olan etkileşimleri derinlemesine araştırılacaktır. Son olarak, geçmişten gelerek incelenen Kafkas Dernekleri ve Çerkez kültürü analiz edildikten sonra, bunun geleceğinin ne olabileceği; ileride Çerkez kültürünün nasıl yaşatılabileceği ile ilgili çıkarımlar yapılacaktır. Dernekler incelenirken temel olarak Kahramanmaraş Kafkas Kültür Derneği ve Ankara’da bulunan KAFFED ele alınmış, bu dernek ve federasyonun hem eski hem mevcut başkanlarıyla röportaj yapılarak birinci elden bilgilere ulaşılmış, 2000’lere kadar gelişen süreç analiz edilmiştir. Röportaj yapılacak birincil kaynakların konu hakkında değerli bilgilere sahip olmaları da kaynaklara çeşitlilik katmıştır. Çerkezler, sürgünden sonra Anadolu'ya yerleşerek kültürlerini korumak için dernekler kurmuş ve bu dernekler aracılığıyla toplumsal dayanışmayı güçlendirmişlerdir; günümüzde de bu dernekler, Çerkez kültürünü ve dilini yaşatmak için etkinliklerine devam etmektedir.

The Çerkez, one of the most populous ethnic groups in Turkey, will briefly be discussed in terms of their dispersion and settlement in Anatolia after being subjected to exile in the 19th century, highlighting the challenge of their scattered presence and the vision of enhancing social unity among them. The first step towards realizing this vision will be examined through the consolidation of Caucasian Associations in Turkey in 1975. Through this, the reasons for the establishment of Caucasian Associations will be understood, along with their impact on the preservation of Çerkez culture and values. If Çerkez culture persists from the past to the present, the roles of associations in this regard, their organized events, and their interactions with various civil society organizations will be thoroughly investigated. Finally, after analyzing the Caucasian Associations and Çerkez culture from the past to the present, brainstorming will be done regarding the future prospects of how Çerkez culture can be sustained. When examining the associations, primarily the Kahramanmaraş Caucasian Culture Association and KAFFED located in Ankara will be considered, and interviews will be conducted with both former and current presidents of these associations to obtain first-hand information. The primary sources to be interviewed are expected to be significant figures, and given that Çerkez people are not widely known across the country despite their large numbers in Turkey, the research topic is considered to be very exciting.