Motor gücüyle değil, anlamla yükselen bir marka: Türkiye’de otomotivin ekonomi, kültür ve tarihle kesişimi

Abstract

Bu çalışma, Mercedes-Benz ve stratejik yerel ortağı Koluman Holding'e odaklanarak Türkiye otomotiv endüstrisinin tarihi, ekonomik ve kültürel evrimini analiz ediyor. Araştırma, sektörün devlet tarafından kontrol edilen bir ithalat yapısından küresel olarak entegre bir üretim modeline nasıl geçtiğini araştırıyor. Ayrıca, otomobillerin (özellikle Mercedes-Benz'in) Türk toplumunda modernite, statü ve ulusal özlemin göstergeleri olarak sembolik önemini inceliyor. Endüstriyel gelişmeyi kültürel temsil ile birleştirerek, çalışma yalnızca bir sektörün dönüşümünü haritalamakla kalmıyor, aynı zamanda küresel ortaklıkların ve marka algısının ulusal kimliği ve ekonomik yönü nasıl etkilediğini de vurguluyor.Ayrıca küresel bir markanın yerel etkileşimleri aracılığıyla bir ülkenin sosyo-ekonomik yapısına nasıl yerleşebileceğini ve tüketici kültürünü nasıl şekillendirebileceğini anlamaya katkıda bulunuyor. Ayrıca, Mercedes-Benz vaka çalışması, Türkiye'deki otomobillerin faydacı işlevlerini aşarak nasıl derinlemesine yerleşmiş kültürel ikonlar haline geldiğini gösteriyor. Bu ikili kimlik (ekonomik ve sembolik), markanın hem pazardaki hem de kamuoyunun hayal gücündeki kalıcı hakimiyetini açıklıyor. This study analyzes the historical, economic, and cultural evolution of Turkey’s automotive industry by focusing on Mercedes-Benz and its strategic local partner, Koluman Holding. The research explores how the sector transitioned from a state-controlled import structure to a globally integrated production model. It also examines the symbolic significance of automobiles—especially Mercedes-Benz—as indicators of modernity, status, and national aspiration in Turkish society. By combining industrial development with cultural representation, the study not only maps the transformation of a sector but also highlights how global partnerships and brand perception influence national identity and economic direction. The paper contributes to understanding how a global brand, through its local engagements, can become embedded in a country’s socio-economic fabric and shape consumer culture. Additionally, the case study of Mercedes-Benz illustrates how automobiles in Turkey have transcended their utilitarian function to become deeply embedded cultural icons. This dual identity—economic and symbolic—explains the brand’s persistent dominance in both the market and public imagination.