Devrim için hareket tiyatrosu (DİHT)

Abstract

1960’lı yıllar hem dünya hem de Türkiye'de sanat, kültür, teknoloji ve daha birçok alan adına ciddi değişikliklerin yaşanacağı bir dönemin kapısını açmıştı. Dünyada yaşanan toplumsal değişimler ve siyasal olaylar sanata bakış açısını değiştiriyor, hatta yeni sanatsal akımların ortaya çıkmasında etkili oluyordu. Türkiye'deki durumun da dünyanın diğer yerlerinden farksız olduğu söylenemezdi. Bu dönemde Türkiye dünyada değişen sanat anlayışından etkilenmeye başladı ve bu anlayış “toplum için sanat” yapılmasına zemin hazırladı. Bütün bunların sonucunda toplumdaki değişimin bir yansıması olarak, sokak tiyatrosu sanatçılar ve siyasi aktivistler arasında popülerleşmeye başladı. Halihazırda tiyatro, toplumda yaşanan gelişme ve değişimleri ifade etmek amacıyla kullanılırken, sokak tiyatrosu bu etkili aracın toplumun bütün kesimlerinin ulaşabileceği bir hale gelmesini sağlıyordu. Hem dünyada hem de Türkiye’de birçok sokak tiyatrosu topluluğu kuruldu. Türkiye ’de kurulan bu toplulukların başında “Devrim İçin Hareket Tiyatrosu” geliyordu. Bu araştırma yazısı, Devrim İçin Hareket Tiyatrosu’nun hangi amaçlar doğrultusunda kurulduğu, nasıl bir işleyişi olduğu, var olduğu süre boyunca bünyesinde hangi isimleri barındırdığı, oynadıkları oyunların içeriği, topluluğun dönemin atmosferini nasıl yansıttığı, halktan nasıl tepkiler ve eleştiriler aldığı, dağılma süreci, bu dağılma sürecinde ortaya çıkan İşçinin Tiyatrosu’ nu ve Devrim İçin Hareket Tiyatrosu’nun toplum için ve sanat için bıraktığı izleri ele almaktadır. The 1960s started an era for both the world and Turkey in which will be experienced severe changes in art, culture, technology, and many other fields. The way of approaching art was changing by political events and social changes in the world and even new art types were forming because of these political events and social changes. It can be said that Turkey was in a similar situation with the rest of the world. In this era, Turkey began to be affected by the changing approach of art in the world and this new approach led up to make art for society. As a result of all these, as a reflection of changes in society; street theatre started to become more popular between artists and political activists. Theatre was used for expressing transformations and improvements in society already. Street theatre made this effective tool more accessible to all segments of society. Many theatre companies were established in the world and in Turkey. “Devrim İçin Hareket Tiyatrosu” was the one of the important companies in Turkey. This research paper is prepared for expressing purposes, mechanism and members of the Devrim İçin Hareket Tiyatrosu, the content of its plays, the way this company reflected the social atmosphere, the reaction of society to the company, the process of disbanding, İşçinin Tiyatrosu (a theatre company that emerged during this disbanding process) and dealing the significance of Devrim İçin Hareket Tiyatrosu for both art and society.