NATO İncirlik Üssü’nün kurulmasının Adana’daki yerel halka etkisi

Abstract

Bu araştırma, NATO’nun 1954 yılında Adana’nın İncirlik bölgesinde kurduğu İncirlik Hava Üssü’nün, yerel halk üzerindeki çok boyutlu etkilerini tarihsel süreç içinde incelemeyi amaçlamaktadır. Üssün kurulmasıyla birlikte bölgedeki ekonomik yapı önemli ölçüde değişmiş; istihdam olanakları artmış, ticaret ve hizmet sektöründe gözle görülür bir hareketlilik yaşanmıştır. Bu gelişmeler, yerel ekonominin NATO destekli askerî harcamalardan nasıl etkilendiğini ortaya koymaktadır. Bununla birlikte, yabancı askerî personelin varlığı, Adana halkının günlük yaşamını, kültürel alışkanlıklarını ve sosyal ilişkilerini de dönüştürmüştür. Özellikle eğitim alanında ve dil öğreniminde yaşanan gelişmeler, yerelle yabancılar arasında kurulan ilişkilerin eğitim politikalarına ve bireysel kariyer planlarına yansımasına neden olmuştur. Araştırma aynı zamanda üssün sebep olduğu çevresel değişimleri ve güvenlik sorunlarını da ele almakta; bölge halkının bu konudaki algı ve tutumlarını çeşitli tanıklıklarla birlikte değerlendirmektedir. Bu doğrultuda, birincil kaynaklar olarak yerel gazeteler, arşiv belgeleri ve sürece birebir tanıklık etmiş kişilerden alınan sözlü tarih anlatımları kullanılmış; yazılı medya ve akademik yayınlarla desteklenmiştir. Çalışma sonucunda, İncirlik Üssü’nün Adana halkı için sadece bir askerî tesis değil, aynı zamanda toplumsal, kültürel ve siyasi dönüşümün katalizörü olduğu ortaya konulmuştur. Üssün uzun vadeli etkileri hem olumlu katkılar hem de tartışmalı sonuçlar doğurmuştur.

This research investigates the multifaceted impacts of NATO's establishment of the Incirlik AirBase in Adana in 1954 on the local population, within a historical context. The presence of the air base significantly altered the region’s economic structure by increasing employment opportunities and revitalizing the trade and service sectors. These developments demonstrate how military-related expenditures contributed to local economic growth. Furthermore, the daily lives, cultural habits, and social relations of the people in Adana were Notably, education saw major shifts as interactions with foreigners promoted changes in language learning and broader educational expectations. The study also explores the environmental consequences of the base and the security concerns it introduced, analyzing public perception and community reactions through interviews and local testimonies. Primary sources include local newspapers, archival records, and oral histories from individuals who witnessed the events firsthand, supported by written media and academic references. In conclusion, the Incirlik Air Base emerges not only as a military installation but also as a catalyst for societal, cultural, and political transformation in Adana. The long-term effects of the base have been both beneficial and controversial, leaving a lasting mark on the local community.