Türkiye’de 1960 ve 2000 yılları arasında roket ve füze teknolojilerinin tarihi ve gelişimi

Abstract

Bu makale, 1960 ile 2000 yılları arasında Türkiye'de roket ve füze teknolojilerinin evrimini ve bu sürecin Türk savunma politikaları üzerindeki etkilerini derinlemesine inceler. Araştırma, bu dönemde Türkiye'nin jeopolitik pozisyonunun ve küresel teknolojik trendlerin, yerel savunma kapasitesinin şekillenmesinde nasıl belirleyici roller oynadığını ortaya koymaktadır. Makale kapsamında Türkiye'nin ilk yerli roket girişimleri olan ORDOT ve Bandırma Füze Kulübü’nün öncülük ettiği projelerden, TÜBİTAK SAGE, ROKETSAN, MKE gibi kurumlar aracılığıyla ileri roket teknolojilerine geçiş süreci detaylı bir şekilde ele alınmaktadır. Çalışma, bu teknolojik atılımların, Soğuk Savaş’ın stratejik dinamikleri ve sonraki bölgesel çatışma ortamlarında Türkiye'nin askeri ve stratejik yeteneklerini nasıl şekillendirdiğini analiz eder. Aynı zamanda, Türkiye’nin bu süreçte nasıl bir teknolojik bağımsızlık kazanma yolunda ilerlediği, milli güvenlik politikalarının bu yoldaki etkileri ve dış politikadaki stratejik manevraların teknoloji transferi ve yerlileşme çabaları üzerindeki yansımaları tartışılmaktadır. Bu tarihsel bakış açısı, Türkiye'nin uluslararası arenada nasıl bir pozisyon kazandığı ve savunma sanayiinde elde ettiği bağımsızlığın uzun vadeli sonuçlarını değerlendirirken, aynı zamanda gelecekteki savunama sanayi politikaları açısından analiz etmektedir. This article delves into the evolution of rocket and missile technologies in Turkey between 1960 and 2000, examining the impact of this process on Turkish defense policies. The research highlights how Turkey’s geopolitical position and global technological trends during this period played decisive roles in shaping its local defense capabilities. The article discusses in detail the transition from Turkey's initial local rocket initiatives, such as ORDOT and the Bandırma Missile Club, to advanced rocket technologies facilitated by institutions like TÜBİTAK SAGE, ROKETSAN, and MKE. It analyzes how these technological advancements shaped Turkey's military and strategic capabilities in the strategic dynamics of the Cold War and subsequent regional conflict environments. Additionally, it discusses Turkey's path towards technological independence, the influence of national security policies on this path, and how strategic maneuvers in foreign policy reflected on technology transfer and localization efforts. This historical perspective assesses the position Turkey has gained in the international arena and the long-term consequences of its independence in the defense industry, while also analyzing future defense industry policies.