Enerji ve değişim: TEK’ten EPDK’ye Türkiye’nin elektrik piyasasındaki dönüşüm

Abstract

Bu çalışma, TEK ve EPDK dönemlerinin karşılaştırılması ile enerji sektörünün gelişim ve dönüşüm süreçlerini ele alacaktır. Türkiye Elektrik Kurumu (TEK), 1970 yılında kurulmuş ve 1994 yılında kapanana kadar Türkiye’de elektrik üretim, iletim ve dağıtım faaliyetlerini birleştirmeyi hedeflemiş olan bir kamu kurumudur. Ayrıca TEK, kırsal elektrifikasyon projeleri ile ülkenin kırsal bölgelerine elektrik enerjisi ulaştırmayı amaçlamıştır. Ancak, bürokratik sorunlar ve ekonomik krizler kurumun başarısını olumsuz etkilemiştir. 2001 yılında yürürlüğe giren 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu ile enerji sektöründe serbestleşme ve özelleşme süreci başlamış, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) kurulmasıyla özelleşme süreci ivme kazanmıştır. Bahsi geçen reformlar, yenilenebilir enerji projelerinde ilerleme ve kaynak oluşumuna katkıda bulunmuş olsa da, yüksek fiyatlanma ve bölgesel dalgalanmalar gibi sorunlara yol açmıştır. This study will discuss the development and transformation processes of the energy sector by comparing the TEA and EMRA periods. The Turkish Electricity Authority (TEA) was a public institution established in 1970 aimed at unifying electricity generation, transmission, and distribution activities in Turkey until its closure in 1994. TEA also aimed to provide electricity access to rural areas of the country through rural electrification projects. However, bureaucratic challenges and economic crises negatively impacted the institution's success. The Electricity Market Law No. 4628, which entered into force in 2001, initiated the liberalization and privatization process in the energy sector, and the privatization process gained momentum with the establishment of the Energy Market Regulatory Authority (EMRA). While these reforms contributed to advancements in renewable energy projects and resource development, they also introduced challenges, such as high pricing and regional disparities.