Atatürk döneminde demiryolları: 1923-1938

Abstract

Kendi demiryolunu inşa etme gücüne sahip olmayan Osmanlı demiryollarının inşa edilmesi için birçok yabancı şirkete imtiyaz vermiştir ve bu yüzden Osmanlı Döneminde demiryolları yabancı ülkelerin sömürgesi haline gelmiştir. Millî Mücadele sürecinden sonra bağımsız bir devlet olan Türkiye Cumhuriyeti egemen ve ulusal bir ekonomik politika benimsemiş ve ülke refahına birçok yönden katkı sağlayacağı düşünülen demiryollarının geliştirilmesi ve millileştirilmesine dönemin kısıtlı imkanlarına rağmen önem verilmiştir. Mevcut demiryollarının tamir edilmesi ve yeni hatların açılması için dönemin zorlu ekonomik şartlarına rağmen demiryollarının finanse edilmesine öncelik verilmiştir. Demiryolları politikasının belirlenmesi ardından millileştirilme süreci başlamıştır. Bu süreç milli bütünlüğü ve ülkenin ekonomik ihtiyaçlarını karşılayacak demiryolu yapımı ve işletmesinin ulusal tek bir idare tarafından yapılmasının sağlanmasıyla ve yabancı devletlerin elindeki hatların satın alınıp demiryollarına milli bir nitelik kazandırılmasıyla temelde iki yönde gelişmiştir. Demiryolları özellikle Devlet Demiryolları ve Limanları İşletme Umum Müdürlüğünün Kurulması ile millileştirilme sürecini kısmen tamamlamıştır. Bütün imkansızlıklara rağmen 1923-1938 yılları arasında o dönem de tabir edildiği gibi ülke demir ağlarla sarılmıştır. The Ottoman Empire, which did not have the power to build its own railway, gave concessions to many foreign companies for the construction of railways, and therefore the railways became a colony of foreign countries during the Ottoman Period. After the National Struggle, the Republic of Turkey, an independent state, adopted a sovereign and national economic policy, and despite the limited opportunities of the period, importance was given to the development and nationalization of the railways, which were thought to contribute to the welfare of the country in many ways. Despite the difficult economic conditions of the period, priority was given to financing the railways to repair the existing railways and open new lines. After the determination of the railways policy, the nationalization process started. This process basically developed in two directions, by ensuring that the construction and operation of the railway, which will meet the national unity and the economic needs of the country, is carried out by a single national administration, and the lines in the hands of foreign states are purchased and the railways gain a national character. Railways partially completed the nationalization process, especially with the establishment of the General Directorate of State Railways and Ports Operations. Despite all the impossibilities, the country was surrounded by iron nets between 1923 and 1938, as it was said at that time.