Sayfalara sinmiş tarih: Sacettin İnce’nin gözünden sahaflık

Abstract

Arapça kökenli bir kelime olan sahaf, kitap alıp satan kişi anlamına gelmektedir. Tarihi Osmanlı Dönemi’ne uzanan bu meslek, ilk başta dönemin medrese öğrencilerinin tuttukları ders notlarına olan talebe sistematik bir şekilde yanıt verebilmek amacıyla ortaya çıkmıştır. Zamanla el yazması kitaplar da sahaflığın bünyesine dahil olmuştur. Matbaanın icadı sonrası basılı kitapların yaygınlaşmasıyla birçok kişi için bir kez daha kapsamı genişleyen sahaflık, geçmişin mirasını bu çeşitli özellikteki eserler vasıtasıyla günümüze ulaştırmaktadır. Sahaflık zaman içerisinde kapsadığı eserlerin özelliklerinin yanı sıra başka yönlerden de değişime uğramıştır. Bu değişimlerden biri sahaflığın farklı şehirlerde yapılmaya başlamasıdır. Osmanlı Dönemi’nde esas olarak dönemin başkenti olan İstanbul’da icra edilen sahaflık, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasıyla birlikte yeni başkent Ankara başta olmak üzere başka şehirlere de yayılmıştır. Bu araştırmada sahaflığın Osmanlı Dönemi’ndeki gelişimine kısaca değinildikten sonra Cumhuriyet Donemi’nde sahaflık, sahaflığın Ankara’daki gelişimi üzerinden incelenecektir. Bu gelişimi daha detaylı bir şekilde irdelemek amacıyla Ankara’da sahaflık yapmakta olan Sacettin İnce ile bu mesleğin çeşitli yönlerini ele alan kapsamlı bir röportaj gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada sahaflığın kitap ve makale gibi ikincil kaynaklardan yararlanmanın yanı sıra bizzat bir sahafın görüşleri ele alınarak da incelenmiş olması, sahaflığa daha bütüncül ve gerçekçi bir şekilde yaklaşılması açısından önem arz etmektedir.

Bibliopole is a word of Arabic origin and means a person who buys and sells books. This profession, which dates back to the Ottoman Period, first emerged to systemically respond to the demand for lecture notes of madrasah students of the period. Also, handwritten books became a part of bibliopoly in time. With the spread of printed books after the invention of the printing press, the scope of bibliopoly has expanded once again for many people and bibliopoly brings the heritage of the past to today through these works of various characteristics. In addition to the features of works it covers, bibliopoly has altered in terms of other aspects in time. One of these alterations is that bibliopoly started to be done in different cities. While bibliopoly had been professed mainly in İstanbul, which is the capital city of the Ottoman Empire, during the Ottoman Period, with the establishment of the Republic of Turkey, it spread to some other cities, especially the capital city of Turkey, Ankara. In this research, after briefly mentioning the development of bibliopoly in the Ottoman Period, bibliopoly in the Republican Period will be examined through the development of bibliopoly in Ankara. In order to examine this development in a more detailed way, a comprehensive interview was conducted with Sacettin İnce, who is a bibliopole in Ankara, discussing various aspects of this profession. In this research, the fact that examining bibliopoly by regarding the thoughts of a real bibliopole as well as utilizing secondary sources like books and articles has importance in terms of approaching bibliopoly in a more holistic and realistic way.