Seydişehir’in sosyoekonomik dönüşümü odağında Etibank Alüminyum Fabrikası örneği

Abstract

Bu makale, Etibank Alüminyum Fabrikasının tarihini sanayileşmenin küçük yerleşim yerleri üzerindeki sosyoekonomik etkileriyle birlikte ele almaktadır. Makale, Konya iline bağlı Seydişehir’i küçük yerleşkelerde yaşanan sosyoekonomik dönüşümün etkilerini gözlemlemek amacıyla ele almakta ve fabrikanın inşasının yerleşim yerinin ekonomik faaliyetleri, fabrikanın kuruluşuyla ortaya çıkan ekonomik sınıflar ve kentsel alanların dönüşümü üzerindeki etkilerini tartışmaktadır. Tanıklıklar ve konu üzerine yapılan çalışmalardan yola çıkarak, fabrikanın inşasının bölgedeki ekonomik faaliyetleri artırdığı ve özellikle bölgedeki düşük gelirli ailelerin yaşam koşullarını iyileştirdiği gözlemlenmiştir. Öte yandan, bu ekonomik büyümenin, özellikle mühendisler ve üst kademe fabrika yöneticileri ile sıradan fabrika işçileri arasındaki ekonomik sınıf ayrımının artmasına sebep olduğu görülebilir. Bu durum, işçilerin maruz kaldığı zorlu çalışma koşullarının da hesaba katılmasıyla birlikte fabrika yönetimine karşı grevlerin başlamasına sebep olmuştur. Yapılan bu grevlerin halk arasındaki dayanışmayı güçlendirdiği gözlemlenirken, hükümetin ve fabrika yönetiminin grevlere karşı tutumu ise yalnızca daha fazla grevi teşvik etmiştir. Binaenaleyh, bu çalışmada Seydişehir’in ekonomik büyümesinin etkileri ve halkın bu büyümeye tepkisi kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır.

This paper discusses the history of the Etibank Aluminum Factory in conjunction with the socioeconomic impact of industrialization on small settlements. The paper takes Seydişehir, a settlement in the Konya province of Turkey, as its example and discusses the effect of the construction of the factory in terms of the economic activity of the settlement, the economic classes that came to fruition after the establishment of the factory and the transformation of the urban areas. By witness accounts and reports, it has been observed that the construction of the factory has increased economic activity in the area and has upgraded the living conditions, especially for the lower-income families in the area. On the other hand, this economic growth saw an increase in the separation of economic classes, especially between the engineers and high-ranking factory heads versus the ordinary factory workers. This, combined with the fact that the workers were working under harsh conditions, encouraged strikes against the factory management. The strikes have been observed to strengthen kinship among the settlers while the government‘s and the factory management’s attitude to the strikes only encouraged more of them. Hence, in this study, the impact of the economic growth of Seydişehir and the reaction of the populace was discussed extensively.