ODTÜ 1971 olayları ve isyan kültürü

Abstract

1960’lı yıllarda, özellikle Batı ülkelerinde, öğrenci eylemlerinde yükselme gözlemlendi. Öğrenciler, kendi ülkeleri ya da dünyanın diğer bölgelerinde mevcut olan ekonomik eşitsizlikleri, ırkçı uygulamaları, savaşları ve bunlardan sorumlu tuttukları hükümetleri protesto ediyorlardı. Batı ülkelerindeki gençler arasında yükselen fikirler Türk gençleri arasında da karşılık buldu. Özellikle özgürlük, gelir eşitsizliği gibi fikirler sol görüşlü gençler arasında yaygın kabul gördü. Türkiye’de de özellikle üniversite öğrencileri bu görüşlerini dile getirdikleri protesto eylemlerinde bulundular. Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) öğrencileri her zaman bu eylemlerde aktif rol oynadılar. Dönemin önde gelen öğrenci liderleri arasında birçok ODTÜ mezunu vardı. ABD büyükelçisinin aracının yakılması gibi dönemi sembolize eden birçok eylem ODTÜ de gerçekleşti. Bu dönemde, ODTÜ’de gerçekleşen en önemli eylemlerden biri de 5 Mart 1971 tarihinde gerçekleşen “Yurtlar Baskını” dır. 4 Mart'ta Ankara'daki ABD üssünde görevli dört askerin kaçırılması ile ilişkili olarak güvenlik güçlerinin yurtlarda arama yapmak istemesi ve öğrencilerin buna direnmesi sonucu çıkan silahlı çatışmada 3 kişi öldü, onlarca öğrenci yaralandı. O gün ODTÜ yurtlarında yaşanan olaylara ilişkin tartışmalar hala sürmekte, olayın tarafları yaşananlardan karşı tarafı suçlamaktadır. Bu konuda bir fikir birliğinin oluşması mümkün görünmemektedir. Ancak, araştırmacılar “Yurtlar Baskını”nın takip eden zamanda Türkiye’de meydana gelecek birçok politik gelişmenin kilometre taşlarından biri olduğu konusunda hemfikirdirler.

The 1960s witnessed a rise in student protests, particularly in the Western countries. The students were protesting the economic inequalities, racist practices, wars and the governments they held responsible for the emergence of these problems in their own countries or in other parts of the world. The ideas that were rising among young people in Western countries also resonated among Turkish youth. Especially ideas such as freedom and income inequality were widely accepted among left-wing youth. In Turkey, especially university students took part in protests expressing these views. Middle East Technical University (METU) students have always played an active role in these protests. Many METU graduates were among the prominent student leaders of the period. Many protests that symbolized the period, such as the burning of the US ambassador's car, took place at METU. One of the most radical protest that took place atMETU during this period was the "Dormitory Raid" onMarch 5, 1971. OnMarch 4, security forces wanted to search the METU dormitories in connection with the kidnapping of four soldiers stationed at the US base in Ankara. However, the students resisted and the resulting armed clash killed 3 people and injured dozens. Discussions about the events that took place inMETU dormitories that day are still ongoing, with each side blaming the other for what happened. It does not seem possible to reach a consensus on this issue. However, researchers agree that the "Dormitory Raid" was one of the milestones of many political developments that would take place in Turkey in the following period.