Türkiye'nin ilk ve tek zeytin profesörü: Mücahit Tahaözkaya

Abstract

Bu çalışma, Türkiye’nin ilk zeytin profesörü olarak tanınan Mücahit Taha Özkaya’nın hayatını ve zeytincilik alanındaki çığır açıcı katkılarını inceleyecektir. Özkaya akademi hayatına ziraat mühendisliği ile başlamış ve jojoba bitkisi sayesinde akademide ilerleme kararı almıştır. Ardından da zeytin üzerine yaptığı araştırmalarla Türkiye’deki zeytincilik sektörüne ve araştırmalarına öncülük etmiştir. Özkaya zeytin araştırmaları sırasında gölgeli plastik tünel yöntemi ve ince tabaka kromatografisi gibi yenilikçi teknikleri geliştirmiştir. Bu yöntemleri kullanarak zeytin köklenme problemleri, fenolik bileşikler ve sağlık etkileri gibi konularda literatüre önemli katkılarda bulunmuştur. Ulusal ve uluslararası projelerde aktif bir rol oynayan Özkaya, düzenlediği sempozyumlar ve liderlik ettiği çalışmalarla Türkiye’yi zeytincilikte dünya piyasasına taşımıştır. Akademik başarılarının yanı sıra sektöre kazandırdığı modern zeytinyağı fabrikaları ve markalı üretim bilgisi, Özkaya’ya “Zeytin Baba” unvanını kazandırmıştır. Onun öncülüğünde yapılan çalışmalar ve araştırmalar, Türkiye’ye zeytincilik sektöründe hem ulusal hem de uluslararası düzeyde yeni perspektifler kazandırmıştır.

This study examines the life and groundbreaking contributions of Mücahit Taha Özkaya, Turkey’s first olive professor. Özkaya began his academic career in agricultural engineering and decided to advance in academia thanks to his works on the jojoba plant. He later initiated research and developments in Turkey’s olive cultivation sector through his studies on olives. During his olive research, Özkaya developed innovative techniques such as the shaded plastic tunnel method and thin-layer chromatography. Using these methods, he significantly contributed to the literature on issues such as olive rooting problems, phenolic compounds, and health effects. Özkaya was actively involved in national and international projects. He brought Turkey to a global stage in olive cultivation through the symposiums he organized and the projects he led. Beyond his academic achievements, his contributions to the industry, including modern olive oil factories and expertise in branded production, earned him the title "Zeytin Baba" (Father of Olives). The works and studies he spearheaded brought new perspectives to Turkey’s olive sector at both national and international levels.