Gazi Süleyman Ataç'ın ve diğer gazilerin gözünden Kıbrıs Barış Harekatı

Abstract

Jeopolitik konumu itibariyle Akdeniz’deki ticaret yolları üzerinde büyük öneme sahip olan Kıbrıs Adası tarih boyunca çeşitli ülkeler arasında anlaşmazlıklara sebep olmuştur. Kıbrıs Adası'nın İngiltere'nin egemenliğine geçmesinden itibaren adada yaşayan Türk ve Rum tarafları arasında birtakım problemler ortaya çıkmıştır. Adada yaşayan ayrılıkçı ve milliyetçi kesimler arasındaki kutuplaşma zamanla artmıştır. Bu durum can ve mal kayıplarına yol açmıştır. Türkiye, adada yaşayan Kıbrıs Türklerinin canlarını güvence altına almak ve adanın toprak bütünlüğünü korumak amacıyla 20 Temmuz 1974 ve 14 Ağustos 1974 tarihlerinde adaya iki kez Barış Harekâtı düzenlemiştir. Bu harekâtlarda pek çok Türk askeri görev almıştır. Bazı askerler harekât sürecinde yaşadıklarıyla gazilik unvanına layık görülmüşlerdir. Bu gazilerden biri olan Süleyman Ataç, harekâtta er rütbesiyle bulunmuş, bir başka Kıbrıs Gazisi Şinasi Eryiğit karargâhta lojistikte görev yapmış ve bir başka Kıbrıs Gazisi Dr. Yusuf Koyuncu savaş hekimliği yapmıştır. Araştırmamızda, başta Ataç olmak üzere gazilerimiz Eryiğit ve Koyuncu’nun anılarından yola çıkılarak Kıbrıs Barış Harekâtı sürecinde yaşadıkları, girdikleri çatışmalar, yaşadıkları fiziksel ve psikolojik travmalar ve harekât sonrasında yaşadıkları anlatılmıştır. Harekât sonrasında Kıbrıs Adası’nın ve adada yaşayan vatandaşların durumu hakkında bilgi verilmiştir. Gazilerin birinci ağızdan anlattıkları anıları Kıbrıs Barış Harekâtı’nın amacının ve işleyişinin anlaşılması konusunda büyük önem arz etmektedir. Kıbrıs Barış Harekâtı’nda görev yapan askerlerin ve sonrasında yürütülen diplomatik sürecin, adadaki huzur ortamının sağlanmasında önemli etkileri olmuştur.

The island of Cyprus, which has a great importance on the trade routes in the Mediterranean due to its geopolitical location, has caused conflicts between various countries throughout history. Since the island of Cyprus came under British rule, some problems have arisen between the Turkish and Greek sides living on the island. The polarization between the separatist and nationalist groups living on the island has increased over time. This has led to loss of life and property. Turkey organized two Peace Operations on the island, on 20 July 1974 and 14 August 1974, in order to secure the lives of the Turkish Cypriots living on the island and to preserve the territorial integrity of the island. Many Turkish soldiers took part in these operations. Some soldiers were deemed worthy of the title of veteran for their experiences during the operation period. One of these veterans, Süleyman Ataç, was in the operation with the rank of private, another Cyprus Veteran Şinasi Eryiğit served in logistics at the headquarters, and another Cyprus Veteran, Dr. Yusuf Koyuncu was a war doctor. In our research, based on the memories of our veterans, Eryiğit and Koyuncu, especially Ataç, the conflicts they entered during the Cyprus Peace Operation, the physical and psychological traumas they experienced, and what they experienced after the operation were explained. After the operation, information was given about the situation of the island of Cyprus and the citizens living on the island. The first-hand memories of the veterans are of great importance in understanding the purpose and functioning of the Cyprus Peace Operation. The soldiers who served in the Cyprus Peace Operation and the diplomatic process carried out after it had important effects on the establishment of the peace environment on the island.