Türkiye'de film restorasyonunun başlangıcı ve günümüzdeki durumu

Abstract

Sinema sadece bir eğlence medyumu değildir. Aynı zamanda toplumun o dönemki zevklerine, hislerine, düşüncelerine ve değerlerine karşı bir aynıdır. Bunlarla birlikte dönemin ekonomik etkinlikleri hakkında da fikir vermektedir. Dönemin film firmalarının ekonomik faaliyetleri sonucunda var olmuşlardır. Bu nedenlerden dolayı filmlerin saklanması önem arz etmektedir. Kültürün gelecek nesillere aktarılması ve tarih biliminin o dönemi incelemesi önem arz etmesinin nedenlerine örnek gösterilebilir. Ekonomik nedenlerin işin içinde olmasından dolayı film arşivciliği de bundan etkilenmiştir. Ekonomik kazanç görene kadar arşivcilik nerdeyse hiç yapılmamış ve bunun sonuncunda çoğu eski film artık kullanılamaz duruma gelmiştir. Özel televizyon kanallarının kurulmasıyla ve daha iyi kalitede yayın yapma isteğiyle film şirketlerini için eski filmleri restorasyon yapmak için ekonomik neden ortaya çıkmıştır. Teknolojinin gelişmesi sayesinde hem restorasyon teknikleri gelişmiş hem de arşivcilik daha ucuza mal edilebilir olmuştur. Sadece film üstünden restorasyon mümkün iken artık günümüzde dijital medyaya aktarım ve üzerinden düzeltim mümkündür. Bunun yanında ev dağıtım medyaları ortaya çıkmıştır. Zamanla analog medya olan VHS teyplerden VCD, DVD, Blu- ray gibi daha yüksek çözünürlüklü ve dayanaklı dijital medyalara geçilmiştir. Bu makale ilk olarak filmin ve film tarihçiliğin genel tarihini anlatıp, Türkiye’deki aktivitelere yoğunlaşmaktadır. Birincil ve ikincil kaynaklara başvurarak Türkiye’deki ilk arşivcilik ve film restorasyonu çalışmalarından başlayarak günümüze kadar olan tarihi ele alınmıştır. Cinema is not just an entertainment medium. It is also the mirror against society's tastes, feelings, thoughts, and values at that point in time. It also gives an idea of the economic activities of the period. Movies existed due to the financial activities of the film companies of the period. For these reasons, it is the up-most-importance that films are protected. Examples of why it is essential would be a cultural exchange between generations and studying the history in that period. Film archiving has also been affected by the presence of economic reasons. Archiving was hardly done until monetary gain was visible, and because of this, most old films were not archived and became unusable. With the establishment of private television channels and the desire to broadcast in better quality, economic reasons have emerged for film companies to restore old films. Thanks to technology development, restoration techniques have been developed, and archiving can be done with less expense. While restoration through the analog medium was the only possible choice, it is now possible to transfer and correct it in a digital workspace. In addition to this, home distribution media has emerged. Over time, analog media, such as VHS tapes, have been switched to higher resolution and more resistant digital media such as VCD, DVD, Blu-ray. This article first explains the general history of film and film history and focuses on activities that emerged in Turkey. The history of the first archiving and film restoration in Turkey from the beginning to the present day and its future is discussed by researching primary and secondary sources.