Arif Müfid Mansel ve Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye’de arkeolojinin gelişimi

Abstract

Arkeoloji, toplumların ve ülkelerin kültürel birikimi, tarihsel gelişimi ve geleceğe aktarılması gereken mirası olarak en önemli bilim dalları arasında yerini alır. Bu makalede Osmanlı döneminden başlayarak Cumhuriyet Dönemi’nde Türkiye’de arkeolojinin gelişiminin yanısıra bu dönemde gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalar, gelişmeler ve olaylar incelenmiştir. Sonrasında Erken Cumhuriyet Dönemi’nde, Mustafa Kemal Atatürk’ün arkeoloji bilimine verdiği önem ve çalışmaların artması konusundaki önderliğinden bahsedilmiştir. Bu bölümde ayrıca dönemin arkeologlarından; Ord. Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Prof. Dr. Halet Çambel, Ord. Prof. Dr. Sedat Alp ve Ord. Prof. Dr. Arif Müfid Mansel’in kısaca hayatları ve Türk arkeolojisinin gelişimine sağladıkları katkı, aldıkları eğitimler ve getirdikleri yeniliklerin önemi hakkında bilgi verilmiştir. Bu arkeologların başında gelen Arif Müfid Mansel’in, Türk arkeolojisine katkı sağlayan araştırmaları ve kendisinin öncülüğünde gerçekleştirilen kazıları detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Bu kazılar; Trakya, Perge ve Side kazıları olmak üzere 1930 yılı sonrası Türk arkeolojisini şekillendiren kazılar başlığı altında üç bölümden oluşmaktadır. Yapılan kazı çalışmaları ve araştırmalar sonucunda Türkiye Cumhuriyeti'nin kültürel mirasının oluşumu adım adım işlenmiştir.

Archeology takes its place among the most important branches of science, such as the cultural accumulation, historical development, and heritage of societies and countries that need to be passed on to the future. In this article, the development of archeology in Turkey, starting from the Ottoman period and the Republican period, as well as the archaeological studies, developments, and events carried out in these periods, are examined. Following this, Mustafa Kemal Atatürk's importance to the science of archeology and his leadership in increasing the studies during the Early Republic period was mentioned. In this section, also from archaeologists of the period, Ordinary Professor Dr. Ekrem Akurgal, Professor Dr. Halet Çambel, Ordinary Professor Dr. Sedat Alp, and Ordinary Professor Dr. Arif Müfid Mansel, brief information is given about their lives and their contribution to the development of Turkish archaeology, the education they received and the importance of the innovations they brought. The research of Arif Müfid Mansel, one of the leading archaeologists who contributed to Turkish archeology, and the excavations carried out under his leadership are discussed in detail. These excavations consist of three sections under the title of excavations that shaped Turkish archeology after 1930: Thrace, Perge, and Side excavations. As a result of the excavations and research, the formation of the cultural heritage of the Republic of Turkey has been processed step by step.