Kaybolmaya yüz tutan bir kültür hazinesi: Ubıhlar

Abstract

Tarihleri boyunca birçok bölgede yaşayan ve Çerkez halklarının atası olarak görülen Ubıh halkı, kültürleri, dilleri ve tarihleriyle dikkat çekici bir halktır. Özellikle 19. Yüzyıl'da yaşadıkları zorluklar ve Osmanlı topraklarına göçleri bu halkın geleceğini derinden etkilemiştir. Yaşantıları, kültürleri, dinleri ve dilleriyle dikkat çekici olan bu halk, özellikle dillerinin sıradışı özelliklerinden dolayı birçok bilim insanının odak noktası haline gelmiştir. Ubıhça'yı ilgi çekici yapan unsur dünyanın en eski dillerinden birisi olup sessiz harf bakımından en zengin dillerden biri oluşudur. Sözlü bir dil olmasına ve bünyesinde barındırdığı zengin kelime sayısına rağmen günümüzde bu dili konuşabilen insan sayısı yok denecek kadar azdır. Genel olarak, Tevfik Esenç'in bu dili konuşan son insan olduğu bilinmektedir. Bu araştırmada Tevfik Esenç'in Ubıhça dilini yaşatmak uğruna yaptıkları, Ubıh halkının kültürü, gelenekleri ve inançları kapsamlı araştırmalar, Tevfik Esenç'in torunu Burak Esenç ve grup üyesi Günef Şenay Bozkurt'un annesi Sevgi Semra Bozkurt ile yapılan röportajlar ile sunulmaya çalışılmıştır.

Ubykhs are a remarkable populace with their culture, language and history who lived in various regions and are considered as the ancestor of Cherkes people. Especially the difficulties that they encountered in 19th century and their immigration to Ottoman Empire deeply influenced the future of this populace. Ubykhs who are remarkable along with their lifestyle, cultures, religions, and language became the focus point of many scientists because of the interesting characteristics of their language. The attributes that makes Ubykh language interesting are the facts that it is one of the oldest language in the world and contains consonant sounds more than any language in the world. Even though it is a verbal language, it contains so many words, however, there is almost no one who is able to speak this language. In general, it is know that Tevfik Esenç was the last person who was able to speak Ubykh language. In this research, studies that was made by Tevfik Esenç in order to save Ubykh language, cultures of Ubykhs, their traditions, and beliefs have been tried to be exhibited along with comprehensive research and interviews made with Burak Esenç, the grandson of Tevfik Esenç and Sevgi Semra Bozkurt, mother of our group member Günef Şenay Bozkurt.