Browsing by Subject "Ses salkımı"

Now showing 1 - 1 of 1

Open Access
Henry Cowell'in piyanodan farklı tını elde etme teknikleri
(2005-03) Önal, Elif
20. yüzyıl öncesi Amerika’da, Avrupa müziği örnek alınmakta ve eğitim için Avrupa’ya gidilmesi gerektiğine inanılmaktaydı. 20. yüzyıl başlarında öncü Amerikalı besteciler, kendi müziklerini oluşturmak için yeni kaynak arayışlarına girdiler. Henry Cowell (1897-1965), Amerika’nın sunduğu göz kamaştırıcı farklı kaynakları kullanarak bir müzik ortaya çıkarmayı en geniş anlamıyla başaran ilk bestecilerden biri oldu. Cowell birçok ses materyaline, yeni besteleme tekniklerine ve Avrupa dışı müzik etkilerine cesur ve akıllıca bir yaklaşım sergileyen eserler besteledi. 1919 yılında, doğuşkanların müziğe etkisi ile ilgili teorilerini sunduğu “New Musical Resources” (Yeni Müzikal Kaynaklar) adlı bir kitap yazdı. Toplumu, zamanın müziğini dinlemeye ve üzerinde fikir yürütmeye teşvik etmek gerektiğine inandığı için, 20. yüzyıl bestecilerini ve eserlerini duyurma amacıyla 1925’te New Music Society’yi (Yeni Müzik Derneği) kurdu ve 1927’de bu bestecilerin eserlerinin yayınlandığı New Music Quarterly’yi (Yeni Müzik Dergisi) çıkartmaya başladı. Birçok müzik okulunda ders verdi ve önemli bestecilerin öğretmeni oldu. Verdiği konferansların yanı sıra çok sayıda makale de yazdı. Cowell’ın yaptığı ilk deneysel çalışmalar, piyanonun pek kullanılmayan olanaklarından kaynaklandı. Deneylerinin öne çıktığı ve tekniklerini geliştirdiği 1920-1935 yılları arasındaki dönemde, piyanodan farklı tını elde etme yöntemleri üzerinde çalıştı ve eserlerini konser salonlarında defalarca icra ederek olumlu ve olumsuz tepkiler aldı. 1935-1950 yılları arasında deneysel çalışmalardan biraz uzaklaştı ve Avrupa dışı müzikle ilgilenmeye başladı. 1950 yılından ölümüne kadar yaptığı bestelerinde ise, bu iki ayrı dönemi bütünselleştirme çabası içine girdi Cowell’ın piyanodan farklı tını elde etme yolundaki tekniklerden ilki, ikiden fazla bitişik notanın aynı anda seslendirilmesiyle oluşan “ses salkımı”dır (tone cluster). Cowell avuç içi, yumruk veya önkolla çalınan bu ses salkımlarını, genellikle eserlerinin melodik çizgisini güçlendirmek için kullandı. Cowell “ses salkımı” terimini müzik dünyasına kazandırmakla kalmayıp, onlar için yeni bir notasyon da geliştirdi. Cowell’ın kullandığı diğer teknik ise, kendi deyimiyle “string piyano”dur (string piano). Cowell’ın string piyano eserleri, piyanonun tellerinin parmakla çekilmesi veya tellere avuç içi ve parmağın sürtülmesi gibi yöntemlerle çalınmaktadır. Aynı zamanda Cowell, piyanonun tellerine çeşitli nesnelerle mühadale ederek yeni tınılar yaratma fikrini de kullanmış, bu fikir daha sonra Cage tarafından “hazırlanmış piyano” (prepared piano) olarak geliştirilmiştir. Henry Cowell ve eserleri, piyano müziği edebiyatında geniş bir yer tutmamasına ve sık icra edilmemesine rağmen, 20. yüzyıl piyano müziğine doğrudan ve dolaylı olarak büyük katkılarda bulunmuştur.