Browsing by Subject "Mizah"

Now showing 1 - 5 of 5

Open Access
Bektaşî fıkralarının "uyumsuzluk kuramı" bağlamında incelenmesi
(Geleneksel Yayıncılık, 2013) Sağlam, M.
Kısa, nükteli hikâyecik anlamına gelen ve insanlar üzerinde gülme etkisi gösteren türlerden biri fıkradır. Fıkralar kısa ve özlü yazılar olmalarına rağmen geniş bir inceleme alanına konu olmuştur. “Gülme” ve “mizah” da bu inceleme alanlarından biridir. Bu çalışmada, temel gülme kuramlarından biri olan Uyumsuzluk Kuramı, Bektaşî fıkralarına uygulanmıştır. Bektaşî fıkralarında gülmeye neden olan zıtlık ve aykırılıklara neyin sebep olduğu sorusuna Uyumsuzluk Kuramı vasıtasıyla cevap aranmış ve bazı sonuçlara ulaşılmıştır. Uyumsuzluk Kuramının temeli insanların beklentilerine uymayan bir durum karşısında verdiği tepkiye dayanır. Bektaşî fıkralarında gülmeye neden olan temel nokta umulan ve bulunan arasındaki uyumsuzluktur. Bektaşî fıkralarındaki Bektaşî tipi Türk şehir kültürünün yarattığı bir tiptir. Toplum, eleştirmek istediği, beğenmediği fakat söyleyemediği şeyleri bu tip üzerinden dile getirir. Bektaşî tipinin toplumda var olan genel ahlak kurallarına karşı çıkışı ve bu kurallara uygun hareket etmeyişi çatışma yaratır. Bektaşî fıkralarındaki bu uyumsuzluk ve karşıtlıkların, insanların gülme mekanizmasını harekete geçirdiği saptanmıştır. Zaten Bektaşî tipi Allah’la senli benli konuşması, dini kendine göre algılaması ve yorumlaması, giyinişi, yaşayışı kısacası her şeyiyle başlı başına bir uyumsuzluk kaynağıdır. Uyumsuzluk Kuramında da temel olan insanların fıkranın sonunda beklediği sonuca varması değil bunun tam tersine hiç beklemediği, sürpriz bir sonla karşılaşmasıdır. Sürpriz son okuyucunun/dinleyicinin algısında beklenmedik bir değişikliğe yol açar ve onun gülmesini sağlar.
Restricted
Bir Fırt dergisi incelemesi: 1980 darbesi sonrası toplumsal durumlar ve eleştirileri
(Bilkent University, 2021) İnceler, Elif; Küçük, Fatima Betül; Tufan, İdil; Karakaya, Mirza; Sirgeli, Nurettin Artun
Fırt dergisi, yayın hayatına Tekin Aral editörlüğünde 1976’da başlamış ve 13 yıl sürmüş olan bir mizah dergisidir. Gırgır dergisinin kardeşi olan bu dergi, toplum eleştirilerini, mizahla karışık şekilde yansıtmaktaydı. Dergi özellikle cinsel içerikleriyle öne çıkmıştır, yavrunuzun sayfası da bunun en önemli unsurudur. Bunun yanı sıra, 80 darbesi sonrası gelen, ekonomi gibi alanlardaki problemler eleştirilmiştir. Hem cinselliğe bakış açısı konusunda hem de darbe sonrası haber sansürlerinden fazla etkilenmedi ği için bir gündem eleştirisi niteliği kazanmıştır. Bu çalışmada Fırt Dergisinin 1980 -1990 yılları arasındaki toplumsal değişimleri işleyiş biçimi incelenmiştir. Derginin ve o dönemlerdeki mizah anlayışının araştırması yapılmış ve 1980’li yıllarda yaşanan ekonomik ve sosyal değişimlerin Fırt dergisine nasıl yansıdığı araştırmaya konu edilmiştir. Bunlara ek olarak cinsel içerikleri yansıtışı araştırılmıştır. Araştırma için 80’li yılların sosyal, ekonomik ve politik durumu araştırılmış, çeşitli sayıda Fırt dergisi incelenmiş ve bu dönemde Fırt dergisinin okuyucularında yarattığı etki, onlarla yapılan röportajlar sonucu anlatılmaya çalışılmıştır.
Restricted
İlk siyasi mizah dergisi: Diyojen
(Bilkent University, 2020) Kılınç, Sena; Bildirici, Zeynep Şimal; Güner, Umut Şükrü; Turgut, Aleyna; Tok, Ahmet Anıl
Matbaanın Osmanlı'ya gelişi ile başlayan gazetecilik ve dergicilik alanındaki çalışmalar yazarları ve çizerleri mizahi ve aynı zamanda siyasi eleştiriler içeren dergiler çıkarmaya itmiştir. Bu dergilerin ilki olarak sayılabilecek Diyojen Dergisi 1870 yılında Osmanlı Toprakları içersinde yayım hayatına başlamıştır. Dergide yayınlanan karikatürler, nükteli yazılar özgürlük ve adalet gibi kavramları ele alarak döneminin hükümetini eleştirmiştir. Bu eleştiriler Diyojen Dergisi'nin birçok kez sansüre maruz kalmasına, süreli ve nihayetinde süresiz olarak kapatılmasına neden olmuştur. Teodor Kasap tarafından çıkarılmış olan ve Namık Kemal gibi tanınan yazarların da yazım kadrosunda olduğu Diyojen Dergisi'nin biçimsel özelliklerine, içeriğine, neden sansüre maruz kaldığına ve bu sansürlere nasıl tepki verildiğine dair araştırmalar bu makalenin konusu olacaktır.
Restricted
Leman dergisinin 1985 yılında Gırgır dergisinden ayrılma sürecinin ve nedenlerinin incelenmesi
(Bilkent University, 2023) Seydioğulları, Beray; Erkul, Şevval; Aksu, Baran; Çırpıcı, Sinemis Aymelek; Moto, Derin
Bu makale, LeMan dergisinin Gırgır dergisi bünyesinden ayrılma sürecinin altında yatan nedenleri incelemekte ve iki derginin genel hatları ile karşılaştırmasını yapmaktadır. Makalemizde iki dergide de çizerlik yapmış olan Tuncay Akgün'ün profesyonel hayatı ve mizah anlayışındaki değişimler incelenmiş, LeMan dergisinde önayak olmuş olan Limon dergisinin nasıl bir oluşum olduğu araştırılmıştır. Sonrasında LeMan dergisinin mizah anlayışı ve bu anlayışın okuyucu kitlesi üzerindeki etkisi incelenmiştir. LeMan ile Gırgır'ın mizah anlayışları üzerinden içerik ve üslup bakımından karşılaştırılmaları yapılmış . Son olarak bu iki derginin popularite bakımından incelenmesi yapılmış ve birbirlerini bu konuda nasıl etkiledikleri incelenmiştir. Araştırmamızın çıkış noktası, Gırgır dergisi bünyesinde barınamayan çizer ve yazarların bağımsızlaşma nedenleridir. Bu nedenleri dergilerin mizahi dillerini, içeriklerini, hitap ettikleri hedef kitleleri ve tarihsel gelişimlerini karşılaştırarak makalemizde inceledik.
Restricted
Türkiyenin ilk yerli dizisi: Kaynanalar
(Bilkent University, 2021) Karakoç, İrfan Hakan; Kırmızıbiber, Ömer Faruk; Candemir, Zeynep; Yokuş, Zeynep; Koraş, Ömer
Kaynanalar dizisi 1974 yılında çekilmeye başlanan bir durum komedisidir.Yapımcılığını üstlenen ve başrolünü oynayan Tekin Akmansoy tarafından yazılmıştır. Dizi Kantar ailesinin Anadolu’dan Ankara’ya göç edişini anlatırken modern ve geleneksel aile kavramlarını da izleyicisine harmanlayarak aktarmıştır.Çekilmeye başlandığı dönemde birçok başarısız yapıt bulunurken bunların arasından parlamayı başarmış ve insanları ekranlara kilitleyip güldürmüştür. Dizi Kantar ailesinin yaşadığı hikayeleri mizahi bir dille anlatırken gerekli yerlerde doğruya ve yanlışa vurgu yapmayı da ihmal etmemiştir. Kısacası başarılı bir yapıt olan Kaynanalar tarihe adını Türkiye’nin ilk başarılı durum komedisi dizisi olarak yazdırmıştır.