Browsing by Subject "Dramatic monologue"

Now showing 1 - 1 of 1

Open Access
Phoenix'in evrimi : Edip Cansever'de dramatik monolog
(2007-08) Dirlikyapan, Murat Devrim
Modern Türk şiirinin en yenilikçi ve üretken şairlerinden biri olan Edip Cansever (1928-1986), 17 şiir kitabı yayımlamıştır. Uzun şiirlerin öne çıktığı veya uzun bir şiirin bölümlerinden oluşan Umutsuzlar Parkı (1958), Nerde Antigone (1961), Tragedyalar (1964), Çağrılmayan Yakup (1969), Ben Ruhi Bey Nasılım (1976), Bezik Oynayan Kadınlar (1982) ve Oteller Kenti (1985) adlı kitaplarında belli varoluşsal sorunsallar üzerinde durmuş, birçok özgün karakter yaratarak dramanın olanaklarından yararlanan bir anlatımı benimsemiştir. Bu tezde Cansever’in uzun şiirlerinin yoğunlukta olduğu kitapları, çözümleyici bir yaklaşımla incelenmiş ve “dramatik monolog” türü içinde değerlendirilmiştir. Bir ya da daha fazla karakterin anlatısına dayanan dramatik monolog, Cansever’in çoksesli bir şiire ulaşmak amacıyla benimsediği bir şiir türüdür. Modern dünyada insanın gündelik edimlerini yerine getirirken kılıktan kılığa girdiğini, çeşitli rollere bölündüğünü düşünen Cansever, hep birilerine ya da bir şeylere uyum göstererek yaşadığımızı, bunun sonucunda ise giderek kişiliğimizi yitirdiğimizi vurgular. Cansever’e göre, şiiri anlatıcılara bölmek, yani “dramatik” bir şiire yönelmek, bu bölünmüş bireyin şiirde hakkıyla temsil edilmesini sağlar. Edip Cansever’in dramatik monologları modern insanın bölünmüşlüğü ve çelişkileri üzerine kuruludur. Cansever’de hem kendi içlerinde çelişkiye düşen, hem de çevreleriyle çatışma içinde olan karakterler, İstanbul’un kamusal mekânlarından seçilirler ve çoğunlukla toplumun en marjinal kesiminde yer alırlar. Cansever’in neredeyse bütün dramatik monologlarının temelinde “Phoenix” imgesi yatar. Şairin ilk şiirlerinde yalnızca bir ayrıntı gibi duran Phoenix, giderek yaşamın sürekliliğine işaret eden bir simgeye dönüşür. Her kitapla birlikte yeniden üretilen Phoenix, yaşamın acımasız çelişkileri içinde tekrar tekrar küllenir. Her kül oluşta ise başka anlatıcılara bölünerek yeniden doğar.